از قدیم بحث إنشاء و إخبار مطرح بوده و تلاشهای زیادی انجام شده تا بفهمند حقیقت إنشاء چیست و نظریات متفاوتی در این زمینه ابراز شده است، ولی میتوان گفت همة این نظریات، به سه نظر اصلی برمیگردد ...
آخرین نظریهای که در معنای حروف مطرح میکنیم، نظریهای است که یکی از متفکران برجستة عصر ما جناب سید صدر رحمه الله ارائه داده است. ایشان نیز جزو کسانی است که دربارة معانی حرفیه بسیار سخن گفته است. البته سخنان ایشان متأثر از ...
گاهی غرض متکلم به این تعلق میگیرد که طبیعت را لابشرط مورد نظر قرار دهد، بهگونهای که به همة احوال قهراً سرایت کند؛ مثلاً میگوید: «الانسانُ حیوانٌ ناطق»؛ انسان حیوان ناطق است، در هر حالی که باشد؛ عالم باشد یا جاهل ...
ذهن اصلاً این توانایی را ندارد که مفاهیم مستقله را به هیچ قیمتی و با هیچ وسیلهای پیوند بزند؛ مثلاً شما اگر «زید» و «دار» را مستقل تصور کنید، نمیتوانید به هیچ طریقی این دو مفهوم را به هم مرتبط کنید. لامحاله این حکایت ...
جناب صدرالمتألهین رحمه الله و اتباعش همة عالم را فقط ربط به ذات حق میدانند بهگونهای که چیزی جز تعلق نیست، آن هم تعلقی یکطرفه و اشراقی. اما در نگاه به خودش، وجود فینفسه دارد و فقط ربط نیست، بلکه ماهیت دارد و ...
وجود و ماهیت از لحاظ خارجی متحد است و تصوراً دوتاست، پس در عالم تصور رابط میخواهد و محقق اصفهانی رحمه الله هم فرمود حروف و هیئات برای آن رابط وضع شده و نخواست بگوید برای وجود رابط خارجی است ...
محقق اصفهانی رحمه الله میفرماید ملاک در «وضع عام و موضوعٌ له خاص» این است که معنای در نظر گرفته شده در حین وضع، اعم از معنای موضوعٌله باشد و همین که موضوعٌله اخص از معنای متصور باشد کافی است و ...
ما باید در مسائل سیاسی واقعاً بینش خود را بالا ببریم و علاوه بر فهم فقهی، اصولی و فلسفی، فهم سیاسی خود را نیز تقویت کنیم. متأسّفانه جمعیّت قابل توجّهی هم در قضیّهٔ مشروطه فریب خوردند و بزرگانی مثل ...
گاهی ممکن است فردی یک جزئی خارجی را تصور کند که اطمینان دارد منحصر به فرد نیست و همنوعانی برای او وجود دارد یا لااقل امکان وجود همنوعانی برای او هست و در عین حال بهطور تفصیل ...
محقق اصفهانی در تبیین این مطلب که وجود خارجی نمیتواند ادراک شود و نمیتوان خارج را فهمید، در اینجا و جاهای دیگر میفرماید لازمهاش آن است که خارج، به ذهن منتقل شود و وجود ذهنی پیدا کند و ...
موضوعٌله اعلام شخصیه، ماهیت کلی منحصر در فرد نیست، بلکه فهم عرفی این است که واقعاً برای آن تشخص خارجی، اسم وضع میشود. البته این حرف نیز اشکالاتی دارد، کما اینکه مثل محقق اصفهانی ...
حقیقت وضع عرفی که در میان اهل لسان وجود دارد، «اعتبار لفظ به عنوان علامت برای معنا» است که یک امر کاملاً اعتباری است و از حیث وضع، امری تکوینی ورای آن نیست. البته هر وضعی مستلزم ...