۱۴۰۳/۰۵/۱۰
استعمال مجازی
۱۴۰۳/۰۵/۲۵
استعمال حقیقی و مجازی (جلسه ۷۱)
وزان وضع و موضوعٌله، وزان ایجاد و موجود است و چنانکه بارها گفتهایم، ایجاد، وجود و موجود ذاتاً یکی هستند و فقط اعتباراً تفاوت دارند؛ مثل تفاوت مصدر و اسم مصدر. دانستن با دانش چه فرقی دارد؟ یا وزیدن با وزش، دیدن با بینش ...
۱۴۰۳/۰۵/۲۴
استعمال حقیقی و مجازی (جلسه ۷۰)
سید خویی رحمه الله ابتدا روی مبنای خودش و برخی دیگر از جمله محقق نهاوندی رحمه الله که قائلاند حقیقت وضع «تعهد» است، میفرماید اساساً بنابر مسلک تعهد، وضع مخصوص معانی مراده است؛ زیرا طبق این مسلک، متکلم ...
۱۴۰۳/۰۵/۲۱
استعمال حقیقی و مجازی (جلسه ۶۸)
کسانی مثل مرحوم آخوند و برخی دیگر رحمهم الله که قائلاند «اطلاق لفظ و ارادة مثل» از باب استعمال لفظ در معناست و با قصد دعا، حمد و... جمع نمیشود، آیا ملتزم میشوند که عبد باید در نماز بایستد و سورة حمد را ...
۱۴۰۳/۰۵/۱۸
استعمال حقیقی و مجازی (جلسه ۶۷)
در بحث «اطلاق لفظ و ارادة مثل آن» اینکه بگوییم متکلم خود موضوع را حاضر کرده یا لفظ را در لفظ دیگری به کار برده بهگونهای که حاکی از آن است، ثمرة عملی دارد و بحث ریشهدار و عمیقی در فقه مبتنی بر آن است ...
۱۴۰۳/۰۵/۱۸
استعمال حقیقی و مجازی (جلسه ۶۶)
هر قضیهای محتاج به موضوع است و موضوع یا اعتباری است؛ یعنی لفظی است که دالّ بر معناست، یا حقیقی است؛ یعنی نفس وجود شیء است. قائل به قول دوم علیالفرض صورت اوّل را قبول ندارد و میگوید «ضَرَبَ» در معنا استعمال نشده است ...
۱۴۰۳/۰۵/۱۸
استعمال حقیقی و مجازی (جلسه ۶۵)
در «اطلاق لفظ و ارادة نوع آن» نه شخص لفظ مراد است، نه جنس و نه حتی صنف لفظ، بلکه نوع لفظ مراد است و مثلاً در «ضَرَبَ فعلٌ ماضٍ» لفظ «ضَرَبَ» با همین ماده و هیئت هر جا باشد، مقصود است ...
۱۴۰۳/۰۵/۱۴
استعمال حقیقی و مجازی (جلسه ۶۴)
آخوند رحمه الله در مثل «زیدٌ لفظٌ» فرمود: لفظ «زید» میتواند از حیثی دالّ و از حیث دیگری مدلول باشد و در نتیجه اشکال فصول وارد نیست و اتحاد دالّ و مدلول پیش نمیآید. ولی میتوان به کلام ایشان اشکال کرد که ...
۱۴۰۳/۰۵/۱۳
استعمال حقیقی و مجازی (جلسه ۶۳)
بحث اصلی در قسم «اطلاق لفظ و ارادة مثل آن» است که عدهای اثر فقهی مهمی را بر آن مترتب کردهاند، برخلاف سه قسم دیگر که اثر عملی محسوس و مورد انتظار را ندارند. ولی برای اینکه بحث کامل باشد و همة جهات آن بررسی شده باشد ...
۱۴۰۳/۰۵/۱۱
استعمال حقیقی و مجازی (جلسه ۶۲)
شهید صدر رحمه الله برای اثبات این مطلب که قرینه نمیتواند منشأ دلالت مجازی باشد، دو وجه اقامه فرمود، ولی ما هیچکدام از این دو را بهنحوی که ایشان فرمود، قبول نداریم. وجه اول این بود که اگر لفظ فیحدّ ذاته صلاحیت دلالت بر ...
۱۴۰۳/۰۵/۰۷
استعمال حقیقی و مجازی (جلسه ۶۱)
سید خویی با توجه به مبنای خود در حقیقت وضع که قائل به مسلک تعهد است، میفرماید: هر متکلمی به حسب تعهدی که دارد، واضع است و لذا کلامی که به کار میبرد، اگر هم در معنای حقیقی استعمال کند و هم در معنای مجازی ...
