مرحوم امام قدس سره در اصل استنتاج خود فرمودند چون نسبت در واقع نیست و قضیة معقوله و ملفوظه هم باید با واقع تطابق کند، پس هیئات برای نسبت وضع نشده است. خدمت ایشان عرض میکنیم لزومی به ضمیمه کردن تطابق نیست ...
مرحوم امام قدس سره ابتدا انواع هیئات را یک به یک تبیین مینمایند و سپس از اساس، منکر وجود «نسبت» در بعضی از انواع آن میشوند. ایشان میفرمایند: هیئات، یا تامه است و یا ناقصه و هیئات تامه یا قضایایی است که ...
مرحوم عراقی میفرماید از آنچه گفتیم استفاده میشود که همیشه مفاد هیئات ناقصه در طول مفاد هیئات تامه است؛ زیرا تا حدوثی نباشد، حادثی نداریم و تا حیثیت خروج از عدم به وجود نباشد، حیثیت وجودی در نظر گرفته نمیشود ...
وضع در حروف إخباری، از قبیل «وضع عام، موضوعٌ له عام» است؛ یعنی واضع آن معنای اسمی ربط ظرفی، ربط انتهایی، ربط ابتدایی و... را در نظر میگیرد و لذا وضع عام میشود. موضوعٌله هم هرچند معنای تعلقی است و ...
آخرین نظریهای که در معنای حروف مطرح میکنیم، نظریهای است که یکی از متفکران برجستة عصر ما جناب سید صدر رحمه الله ارائه داده است. ایشان نیز جزو کسانی است که دربارة معانی حرفیه بسیار سخن گفته است. البته سخنان ایشان متأثر از ...
شهید صدر رحمه الله فرمود: اگر حروف برای نفس تحصیص وضع شده باشد، دو اشکال دارد و در اشکال اول فرمود: اگر حروف برای خود تحصیص (اثر نسبت) وضع شده باشد، نه برای نسبت (منشأ تحصیص)، لازمهاش این است که ...
گاهی غرض متکلم به این تعلق میگیرد که طبیعت را لابشرط مورد نظر قرار دهد، بهگونهای که به همة احوال قهراً سرایت کند؛ مثلاً میگوید: «الانسانُ حیوانٌ ناطق»؛ انسان حیوان ناطق است، در هر حالی که باشد؛ عالم باشد یا جاهل ...
ذهن اصلاً این توانایی را ندارد که مفاهیم مستقله را به هیچ قیمتی و با هیچ وسیلهای پیوند بزند؛ مثلاً شما اگر «زید» و «دار» را مستقل تصور کنید، نمیتوانید به هیچ طریقی این دو مفهوم را به هم مرتبط کنید. لامحاله این حکایت ...
جناب صدرالمتألهین رحمه الله و اتباعش همة عالم را فقط ربط به ذات حق میدانند بهگونهای که چیزی جز تعلق نیست، آن هم تعلقی یکطرفه و اشراقی. اما در نگاه به خودش، وجود فینفسه دارد و فقط ربط نیست، بلکه ماهیت دارد و ...
وجود و ماهیت از لحاظ خارجی متحد است و تصوراً دوتاست، پس در عالم تصور رابط میخواهد و محقق اصفهانی رحمه الله هم فرمود حروف و هیئات برای آن رابط وضع شده و نخواست بگوید برای وجود رابط خارجی است ...
محقق اصفهانی رحمه الله میفرماید ملاک در «وضع عام و موضوعٌ له خاص» این است که معنای در نظر گرفته شده در حین وضع، اعم از معنای موضوعٌله باشد و همین که موضوعٌله اخص از معنای متصور باشد کافی است و ...
تقریرات درس خارج اصول آیت الله سیّد محمّدرضا مدرّسی طباطبایی یزدی دامت برکاته دوره سوم، سال اول، جلسه چهلم (۱۳۹۷/۰۹/۲۶) نظریه محقق اصفهانی رحمه الله در معنای حروف: تقریری جدید از مبنای فلاسفه بعد از محقق عراقی رحمه الله به حسب ترتیب عصر أعلام، به نظریه محقق اصفهانی رحمه الله میرسیم. این نظریه بر حسب […]