۱۴۰۳/۰۷/۱۴
بایگانی دروس خارج اصول
۱۴۰۳/۰۹/۲۷
استعمال لفظ در اکثر از معنا (جلسه ۸۹)
آخوند رحمه الله بنابر تقریب اظهر فرموده است: استعمال لفظ در معنا فقط این نیست که لفظ را علامت برای معنا قرار دهیم، بلکه لفظ را وجه، عنوان و حتی عین معنا قرار میدهیم و لهذا حُسن و قبح معنا به لفظ هم سرایت میکند ...
۱۴۰۳/۰۹/۲۶
بحث اشتراک (جلسه ۸۸)
به نظر میآید یکی از اشکالات خوب و مناسب که چهبسا مرحوم آخوند با «فافهم» اشاره به آن داشته، این است که چه کسی گفته ترکیب الفاظ، محدود و متناهی است؟! بلکه الفاظِ ترکیبی هم مثل اعداد است که حدّ یقف ندارد و ...
۱۴۰۳/۰۹/۲۱
بحث اشتراک (جلسه ۸۷)
کسانی که قائلاند اشتراک محال وقوعی است، میگویند وضع مثل سایر افعال اختیاری انسان، معلّل به غرض است و لااقل عقلاء تا غرض، هدف و غایتی نداشته باشند فعلی را انجام نمیدهند. مسلماً واضعین عاقلاند و ...
۱۴۰۳/۰۹/۲۰
حقیقت شرعیه (جلسه ۸۶)
بحثی دیگر در رابطه با ترتب ثمره مطرح شده است و آن اینکه حتی اگر بپذیریم الفاظی مثل صلات، زکات و غیر اینها در معانی شرعیشان به وضع تعیینی یا تعینی یا استعمالی حقیقت شدهاند، آن ثمرة ضعیفی که گفته شد ...
۱۴۰۳/۰۹/۰۷
حقیقت شرعیه (جلسه ۸۵)
مرحوم آخوند اصرار دارد که اگر وضعی در الفاظ شرعی رخ داده باشد حتماً وضع بالاستعمال است؛ زیرا وضع بالتعیین که شاهدی بر آن نداریم و اگر بود لذاع و بان، وضع بالتعین و به کثرت استعمال هم چنانکه گفته شد، ممکن نیست ...
۱۴۰۳/۰۷/۲۵
حقیقت شرعیه (جلسه ۸۴)
صرفنظر از اینکه کسی در اصل مبنا منکر امکان وضع تعینی شود، هم اشکال باقلانی بر وضع تعینی برای حقایق شرعیه منتفی است و هم اشکال آقای آخوند رحمه الله. اما آیا عملاً هم وضع تعینی در حقایق شرعی واقع شده و ...
۱۴۰۳/۰۷/۲۵
حقیقت شرعیه (جلسه ۸۳)
آخوند در اشکال بر وضع تعینی در حقیقت شرعیه میفرماید: شما ابتدا باید مصححی برای استعمال این الفاظ در معانی جدید داشته باشید تا بتوانید بگویید که مثلاً لفظ صلات در آن ارکان و اذکار مخصوص کثیراًما استعمال مجازی ...
۱۴۰۳/۰۷/۲۵
تعارض احوال لفظ (جلسه ۸۲)
لفظ به اعتبار وحدت یا تعدد وضع برای معانی متفاوت، به مشترک و غیر مشترک تقسیم میشود. فرضاً لفظ «عین» لفظ مشترکی است که برای معانی چشم، چشمه، طلا، نقره، ترازو و... وضع شده و در مقابل، ممکن است لفظی ...
۱۴۰۳/۰۶/۳۱
علائم حقیقت و مجاز (جلسه ۸۱)
برخی، از جمله سید خویی رحمه الله بیان سومی ارائه داده و چهبسا مدعی شدهاند علامیت اطراد به این بیان، حتی از تبادر قویتر است و بلکه تنها راه تشخیص معنای حقیقی از غیر حقیقی است. طبق این بیان ...
۱۴۰۳/۰۶/۲۸
علائم حقیقت و مجاز (جلسه ۸۰)
برخی گفتهاند مقصود از اطرادی که علامت حقیقت میشود، اطراد در تبادر است؛ به این صورت که اگر معنایی از لفظی مکرراً و در حالات و شرایط گوناگون متبادر به ذهن شد، پی میبریم که معنای حقیقی آن لفظ است و ...
۱۴۰۳/۰۶/۲۲
علائم حقیقت و مجاز (جلسه ۷۹)
بعضی از جمله مرحوم علامه در نهایة الحکمة گفتهاند حمل در مثل «الانسان ناطقٌ» یا «الانسان حیوانٌ» حمل شایع صناعی نیست، بلکه حمل اوّلی ذاتی است؛ زیرا اگر مفهوم انسان را باز کنیم، حیوان و ناطق در آن هست و ...
۱۴۰۳/۰۶/۱۴
علائم حقیقت و مجاز (جلسه ۷۸)
در ابتدای بحث علائم حقیقت و مجاز گفتیم که گاهی ما فیالجمله معنای چیزی را میدانیم، اما حدود آن را نمیدانیم و میخواهیم این حدود را از طریق تبادر و ... بهدست آوریم. در مورد صحت حمل اولی نیز میگوییم ...
