جلسه ۱۷، رمضان ۱۴۴۴ قمری، صدا و سیمای مرکز یزد

نعمت‌ها مانند همسایه‌های خوب هستند؛ چنان‌که در روایت این‌چنین تشبیه شده است: همسایهٔ خوبی برای نعمت‌ها باشید که اگر خدای‌ناکرده نعمت‌ها از دست برود، معلوم نیست چگونه و چه زمانی دوباره بازگردد.

بیانات

آیت‌الله سیّد محمّد‌رضا مدرّسی طباطبایی دامت برکاته

ماه مبارک رمضان ۱۴۴۴ (۱۴۰۲ ش)، جلسه هفدهم

کلمات امیرالمؤمنین علیه السّلام را دربارهٔ صفات پارسایان توضیح می‌دادیم و به این فقره رسیده بودیم که حضرت فرمودند: فِی الرَّخَاءِ شَکُورٌ؛ فرد متّقی حتّی وقتی در نعمت است، نیز شاکر است و مثل بعضی انسان‌ها نیست که وقتی نعمت به آن‌ها روی می‌آورد، گرفتار غفلت گردند و به‌جای شُکر نعمت، گرفتار سُکر نعمت شوند؛ چنان‌که در روایت است که بعضی افراد گرفتار سکر و مستی نعمت می‌شوند. گفتیم که غفلت از نعمت، چه در مقیاس فرد و چه در مقیاس جامعه صادق است و اگر خدای‌ناکرده فرد یا جامعه‌ای از نعمت غافل شود، چه‌بسا نعمت از کفش بیرون شود:

شکر نعمت، نعمتت افزون کند

کفر، نعمت از کفت بیرون کند

در مقیاس جامعه، چند نمونه برای این مسئله از قرآن کریم و تاریخ اسلام نقل کردیم؛ ازجمله قضیّهٔ بنی‌اسرائیل و قضیّهٔ خلافت پس از رسول ‌اکرم صلّی الله علیه وآله را بیان کردیم و در‌نهایت به خلافت امیرالمؤمنین علیه السّلام رسیدیم که خداوند متعال این نعمت بزرگ را بعد از ۲۵ سال به مسلمانان صدر اسلام داد و با انقلابی که رخ داد، آن حضرت با بیعت همهٔ اقشار مردم اعمّ از کوچک و بزرگ، پیر و جوان، و مرد و زن، بدون هیچ استثنایی، به خلافت رسیدند، امّا پس از آن، عدّه‌ای پیمان‌شکنی کردند، گروهی از دین خارج شدند و دسته‌ای هم راه ظلم و ستم را در‌‌پیش گرفتند.

مراقب باشیم تاریخ دوباره تکرار نشود!

این قضایایی که در تاریخ اتّفاق افتاده ـ چه تاریخ امّت‌های گذشته و چه تاریخ اسلام ـ باید برای ما مسلمانان و مردم ایران عبرت باشد.

کسانی که خودشان رژیم سابق را درک کرده یا آن را در تاریخ ملاحظه نموده‌اند، می‌دانند چه محرومیّت‌ها، ستم‌ها، انحراف‌ها، کج‌روی‌ها، تبعیض‌ها و بدبختی‌های تحمیلی خصوصاً از بیرون کشور و از ناحیهٔ دشمن بر این ملّت جاری می‌شد! کشور هرگز در اختیار ملّت و نمایندگان ملّت نبود، بلکه دشمنان این ملّت و دشمنان اسلام از آن‌سوی قارّه‌ها با لشکرکشی‌ها و توطئه‌ها و با بهره‌گیری از افراد نفوذی و سرویس‌های جاسوسی خودشان، به‌طور رسمی و غیر رسمی، نبض نظام و زمام حکومت را در دست داشتند.

مستشاران خارجی به‌ویژه مستشاران آمریکایی، سفارت‌خانه‌های آمریکا، انگلیس، فرانسه و حتّی رژیم خبیث صهیونیستی در این کشور همه‌کاره بودند و جز با دخالت، برنامه‌ریزی و مشاورۀ آن‌ها امکان نداشت موضوعی اساسی در این کشور حلّ و فصل شود. این‌چنین ملّت در تنگنا بودند و اگر کسی هم می‌خواست حرکتی انجام دهد، با قدرت جهنّمی ساواک و نیروهای رژیم سابق که مورد پشتیبانی نیروهای اهریمنی دشمن بودند، مواجه می‌شد.

امّا فشار ستم و تسلّط بیگانه مردم را بیدار کرد و مردم سراغ انقلاب و جمهوری اسلامی و روحانیّت و امام قدّس سرّه آمدند تا اینکه با فداکاری‌های امام قدّس سرّه و روحانیّت و شهدایی که در راه پیروزی انقلاب شهید شدند و حضور مردم، این انقلاب پیروز شد. پیروزی این انقلاب، نظیر پیروزی اسلام بود که پیامبر اکرم صلّی الله علیه وآله پس از آن‌همه رنج و مرارت، مردم را به اسلام دعوت کردند و اسلام پیروز شد. امّا همان‌طور‌که گفتیم، مردم بعد از پیامبر صلّی الله علیه وآله و نیز پس از خلافت امیرالمؤمنین علیه السّلام ناسپاسی کردند و در‌نتیجه نعمت الهی را از دست دادند.

اکنون باید مواظب باشیم تاریخ دوباره تکرار نشود. البتّه مردم زمان ما بحمداللّه هوشیاری، بصیرت، تعهّد و مسئولیّتشان فراتر از بسیاری از مردم صدر اسلام است و خداوند متعال به برکت اسلام و اهل‌بیت علیهم السّلام و ریشه‌دار بودن دین و ایمان مردم، بصیرتی به این مردم عنایت فرموده که توطئه‌های دشمن نمی‌تواند در آن‌ها اثر بگذارد؛ چنان‌که دیدیم دشمنان اسلام و دشمنان این مرز و بوم، اعمّ از دشمنان دور و نزدیک، آمریکا و ایادی‌اش در منطقه، رژیم پست صهیونیستی، رژیم‌های تکفیری و… آن‌همه تلاش کردند که این ملّت را از مسیر خود باز بدارند، ولی بحمداللّه نتوانستند.

مواظبت از نعمت بزرگ انقلاب اسلامی

امّا با همهٔ این‌ها، تمامی ما ـ اعمّ از دولتمردان و ملّت ـ باید آگاهی و مسئولیّت‌پذیری خود را روز‌به‌روز افزون کنیم، توطئه‌های دشمن را بیشتر بشناسیم و در برابر آن برنامه‌ریزی و ایستادگی کنیم که اگر خدای‌ناکرده این نعمت بزرگ از دست ما برود:

قَلَّمَا أَدْبَرَ شَیْ‏ءٌ فَأَقْبَلَ؛

به‌ندرت اتّفاق افتد که چیزى پشت کند و برود و دوباره رو کند و باز گردد.

‏کم می‌شود نعمتی پشت کند و دوباره روی بیاورد. چنین نیست که این استقلال، آزادی و پیشرفتی که خداوند نصیب ما کرده، تا ابد برای ما تضمین شده باشد. بحمداللّه باوجود همهٔ مشکلاتی که دشمنان خارجی و مزدوران داخلی و برخی مسئولین با ندانم‌کاری‌ها یا خطاهای خود بر ما تحمیل کرده‌اند، خداوند متعال نعمت‌های فراوانی به ما داده است که اگر نعمت‌های او را بشناسیم و قدر بدانیم، آن‌ها را برای ما حفظ و افزون خواهد کرد، ولی اگر خدای‌ناکرده آن‌ها را نشناسیم یا قدر ندانیم، چه‌بسا از کف ما بیرون خواهد رفت.

همسایه‌ای خوب برای نعمت‌های الهی

در روایات متعدّد آمده است:

أَحْسِنُوا جِوَارَ النِّعَمِ؛

همسایهٔ خوبى براى نعمت‌ها باشید!

خداوند به شما نعمت‌های فراوان داده و شما همسایهٔ نعمت‌ها هستید، لذا همسایهٔ خوبی برای نعمت‌های الهی باشید؛ یعنی نعمت‌ها را بشناسید و آن‌ها را قدر بدانید. این‌چنین نباشید که مانند زندگی‌های امروزی از همسایه‌های خود غافل باشید.

متأسّفانه یکی از اشتباهاتی که در زندگانی امروز بسیاری از ما وجود دارد، آن است که چه‌بسا همسایه‌های خوب، بی‌آزار، و بلکه یاری‌رسان در مواقع نیاز داریم، امّا آن‌ها را نمی‌شناسیم، احوالی از آنان نمی‌پرسیم و حقّ همسایگی را به‌جا نمی‌آوریم، درحالی‌که همسایه در اسلام حقّ بالایی دارد و مورد سفارش اکید پیامبر اکرم صلّی الله علیه وآله است.

نعمت‌ها مانند همسایه‌های خوب هستند؛ چنان‌که در روایت این‌چنین تشبیه شده است: أَحْسِنُوا جِوَارَ النِّعَمِ؛ همسایهٔ خوبی برای نعمت‌ها باشید که اگر خدای‌ناکرده نعمت‌ها از دست برود، معلوم نیست چگونه و چه زمانی دوباره بازگردد. چه‌بسا سال‌های سال در فراق نعمت‌ها ستم بکشیم تا خداوند متعال عنایت کند و آن‌ها را دوباره به ما عطا فرماید. خدا نیاورد روزی را که دشمن دوباره به این کشور باز‌گردد که هرگز باز نخواهد گشت ان‌شاءاللّه.

بدانیم نعمت نظام اسلامی، نعمت فوق‌العاده‌ای است که استقلال، آزادی، پیشرفت و سعادت فردی و جمعی مردم ما را تضمین خواهد کرد. البتّه هر کار بزرگی فراز و نشیب‌ها و مشکلاتی نیز دارد و متأسّفانه افرادی هم هستند که خیانت می‌کنند یا نفوذی دشمن هستند که باید آن‌ها را نیز مورد توجّه قرار دهیم که مبادا به اهداف پلیدشان برسند. خداوند متعال همهٔ خدمتگزاران صادق اسلام و مسلمین و کشور را تأیید و تسدید بیشتر کند و دشمنان را هرچه بیشتر نا‌امیدتر گرداند.

و السلام علیکم و رحمه اللّه و برکاته