برپایهٔ بینش قرآنی، قاعدهٔ کلّی برای عموم مردم و افراد عادی، این است که آنچه از مصیبت به آنان میرسد، نتیجهٔ کارهای خود آنهاست، امّا اولیای خدا از این قاعده مستثنا هستند و مصیبت برای آنان به جهت رفعت درجات و عظمت مقام در درگاه الهی و برای این است که آنان را خالص و خالصتر کند و البته ممکن است حکمتهای دیگری نیز داشته باشد.
فراوانی نعمت دو نوع است: گاهی ناشی از ایمان و تقواست که این به نفع انسان است؛ ولی گاهی ناشی از غضب الهی و بیتقوایی و گسترش فسق و فجور است که در این صورت نیز نعمت فراوان است، امّا برکت ندارد، این در واقع، همان سنّت استدراج و املاء است؛ یعنی به آنان مهلت داده میشود تا وقتی که پیمانهشان پر شود و ناگهان مجازات میشوند.