۱۴۰۳/۰۵/۱۰
شهید صدر
۱۴۰۳/۰۶/۰۵
علائم حقیقت و مجاز (جلسه ۷۷)
بسیاری از اعلام تذکر دادهاند که تبادر معنایی از لفظ، فقط نشان میدهد در همین زمانی که این معنا متبادر شده است لفظ در این معنا حقیقت است و به وضع تعیینی یا تعینی ولو به واسطة وضع جدید، این معنا را واجد است. اما تبادر ...
۱۴۰۳/۰۵/۲۸
استعمال حقیقی و مجازی (جلسه ۷۳)
شهید صدر مراد بالذات را وجود ارادی و ذهنیِ معنا گرفت که معلوم است نمیتواند مطلوب باشد و متکلم وجود ذهنی شرب الماء را نمیخواهد. مراد بالعرض را هم ذات معنا گرفت که آنهم اثری ندارد و وضعش از وجود ذهنی بدتر است ...
۱۴۰۳/۰۵/۲۷
استعمال حقیقی و مجازی (جلسه ۷۲)
یک موقع گفته میشود فرضاً معنای ماء «جسم سیال بارد بالطبع» است، که در این صورت اگر بگوییم ارادة این معنا جزء «جسم سیال بارد بالطبع» است و در خود این معنا اخذ شده است، محال لازم میآید؛ زیرا ارادة همین معنا ...
۱۴۰۳/۰۵/۱۱
استعمال حقیقی و مجازی (جلسه ۶۲)
شهید صدر رحمه الله برای اثبات این مطلب که قرینه نمیتواند منشأ دلالت مجازی باشد، دو وجه اقامه فرمود، ولی ما هیچکدام از این دو را بهنحوی که ایشان فرمود، قبول نداریم. وجه اول این بود که اگر لفظ فیحدّ ذاته صلاحیت دلالت بر ...
۱۴۰۳/۰۴/۲۰
مباحث وضع الفاظ (جلسه ۴۸)
وضع در حروف إخباری، از قبیل «وضع عام، موضوعٌ له عام» است؛ یعنی واضع آن معنای اسمی ربط ظرفی، ربط انتهایی، ربط ابتدایی و... را در نظر میگیرد و لذا وضع عام میشود. موضوعٌله هم هرچند معنای تعلقی است و ...
۱۴۰۳/۰۴/۲۰
مباحث وضع الفاظ (جلسه ۴۷)
آخرین نظریهای که در معنای حروف مطرح میکنیم، نظریهای است که یکی از متفکران برجستة عصر ما جناب سید صدر رحمه الله ارائه داده است. ایشان نیز جزو کسانی است که دربارة معانی حرفیه بسیار سخن گفته است. البته سخنان ایشان متأثر از ...
۱۴۰۳/۰۴/۱۹
مباحث وضع الفاظ (جلسه ۴۶)
شهید صدر رحمه الله فرمود: اگر حروف برای نفس تحصیص وضع شده باشد، دو اشکال دارد و در اشکال اول فرمود: اگر حروف برای خود تحصیص (اثر نسبت) وضع شده باشد، نه برای نسبت (منشأ تحصیص)، لازمهاش این است که ...
۱۴۰۳/۰۴/۱۹
مباحث وضع الفاظ (جلسه ۴۵)
گاهی غرض متکلم به این تعلق میگیرد که طبیعت را لابشرط مورد نظر قرار دهد، بهگونهای که به همة احوال قهراً سرایت کند؛ مثلاً میگوید: «الانسانُ حیوانٌ ناطق»؛ انسان حیوان ناطق است، در هر حالی که باشد؛ عالم باشد یا جاهل ...
۱۴۰۳/۰۴/۱۸
مباحث وضع الفاظ (جلسه ۴۲)
وجود و ماهیت از لحاظ خارجی متحد است و تصوراً دوتاست، پس در عالم تصور رابط میخواهد و محقق اصفهانی رحمه الله هم فرمود حروف و هیئات برای آن رابط وضع شده و نخواست بگوید برای وجود رابط خارجی است ...
۱۴۰۳/۰۳/۱۶
مباحث وضع الفاظ (جلسه ۳۳)
محقق عراقی رحمه الله مفاهیم را سه قسم کرد و یک سلسله مفاهیم را اختراع نفس دانست و گفت که تنها راه برای «وضع عام، موضوعٌله خاص» استفاده از مفاهیم اختراعی (مثل مصادیق، افراد و جزئیات انسان) است ...
۱۴۰۳/۰۲/۱۳
مباحث وضع الفاظ (جلسه ۲۸)
دلالت لفظ بر معنا گاهی به نحو حقیقت است، گاهی به نحو مجاز است که قرینة ویژه دارد و گاهی نیز به نحو ثالث است که دلالت حقیقی نیست و در عین حال، قرینه قائم شده بر اینکه دلالت مجازی را اراده نکردیم ...
۱۴۰۳/۰۲/۱۲
مباحث وضع الفاظ (جلسه ۲۳)
فردی که به دنبال تبادل افکار و تعبیر از درون خویش است، چون از قبل میدانسته که این کار راههای مختلفی دارد که یکی از آنها بهکار بردن لفظ است، لذا در مقام تبادل افکار و تفهیم ما فیالضمیر با لفظ، تعهد میکند ...
12
