توضیحات

بررسی گسترده فقهی اجرت بر واجبات، مستحبات و فروعات مناسب

مقالات فقهی ۵ (تقریرات دروس خارج فقه آیت اللّه سیّد محمّد رضا مدرّسی طباطبایی یزدی)

از مسائل مهمی که از ابتدای تدوین فقه به آن پرداخته شده، مسئلۀ اخذ اجرت بر واجبات و مستحبات خصوصاً واجبات و مستحبات عبادی است که دارای مصادیق مهمی مانند نیابت با اجرت در حج، صوم، صلاه و زیارات ائمۀ معصومین:، اجرت بر جهاد و واجبات نظامیه، اجرت بر اذان و امامت جماعت، اجرت بر تحمل و اداء شهادت، اجرت بر افتاء و قضاوت و … می‌باشد.

با آن‌که گفته شده عدم جواز اخذ اجرت بر واجبات نزد فقهاء مشهور یا اجماعی است، ولی تبیین وجه آن با توجه به این‌که در آیات کریمه و روایات شریفه مطلبی با این کلّیت وارد نشده از پیچیدگی‌های فقه به شمار می‌رود و این با مشاهدۀ فتوای آنان به جواز اخذ اجرت بر برخی واجبات مانند واجبات نظامیه مضاعف می‌شود. لذا رسیدگی به تمام ابعاد موضوع جز با تسلط کامل بر ابواب مختلف و انغماس در دریای عمیق فقه میسّر نمی‌باشد.

اساطین بزرگ فقه در میان متاخرین، مانند صاحب ریاض، صاحب مفتاح الکرامه، کاشف الغطاء، شیخ انصاری، سید یزدی، محقق نایینی، محقق ایروانی، محقق اصفهانی، سید خویی، امام خمینی رضوان الله تعالی علیهم و … هر کدام با درک صائب و فهم ثاقب خود به بررسی موضوع پرداخته و وجوهی را در فساد یا احیاناً صحّت چنین معامله‌ای ذکر کرده‌اند که مباحث مطرح شده در آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و کارایی زیادی در سایر ابواب فقه علی الخصوص معاملات دارد.

رسالۀ حاضر که محصول دروس خارج فقه آیت الله سید محمّد رضا مدرّسی طباطبایی یزدی (دام ظلّه) می‌باشد، به نحو عالمانه و مدققانه‌ای نظرات این اعاظم را مطرح و سپس به نقد و بررسی آن پرداخته و آخرین دستاورد‌های فقهی را پیرامون اجرت بر واجبات و مستحبات همراه با فروعات مناسب آن به نمایش گذاشته است. بعض تحقیقات مطرح شده در این کتاب، کاملاً نو و غیرمسبوق به سابقه است که بر اهل فنّ پوشیده نمی‌باشد.