«القول فی الاولیاء الشرعی «۲» و بحث مهمّ ولایت فقیه؛ روایات خاصّه دالّ بر ولایت فقیه، بررسی برخی شبهات بر نظریهٔ ولایت فقیه، کلمات عدّه‌ای از اعلام در نظریهٔ ولایت فقیه، بررسی روایات ناهیه از خروج بالسّیف و جمع آن با روایات مجوّزه، ولایت عدول مؤمنین، بررسی اشتراط عدالت در مؤمن متصدّی امور، بررسی اشتراط رعایت مصلحت در تصرّفات اولیاء شرعی، ولایت غیر عادل در امور حسبیّه و …»

رسالۀ پیش‌رو، محصول دروس خارج فقه حضرت آیت الله سید محمدرضا مدرّسی طباطبایی یزدی دام ظله در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ (ه‍.ش) است که به عنوان هشتمین جلد از مجموعه «البیع» در اختیار علما، فضلا و علاقه‌مندان قرار می‌گیرد.

در مجلدهای پیشین این مجموعه، مباحث مهم حقیقت بیع و معاطات، شرایط عقد، مباحث ضمانِ مقبوض به عقد فاسد، ضمان منافع مستوفاه و غیر مستوفاه، مثلی و قیمی و کیفیت ضمان آنها و … را بررسی کردیم. و در ضمن مباحث مثلی و قیمی، بعض مسائل جدید و مهم رسیدگی شد، از جمله مباحثی در مورد ضمان پول اعتباری و اینکه پول مثلی است یا قیمی، بررسی تأثیر نوسان ارزش پول و امثال آن.

سپس شروط متعاقدین بررسی شد که مرحوم شیخ قدس سّره، در مجموع پنج شرط برای متعاقدین ذکر کردند؛ یعنی بلوغ، اختیار، قصد معانی الفاظ، اشتراط إذن سید در عاقد بودن عبد و اشتراط مالک بودن متعاقدین یا إذن از مالک یا شارع. در ضمن شرط پنجم، بحث مهم بیع فضولی مطرح شد که اگر عاقد، مالک یا مأذون از قِبَل مالک نباشد و مال شخص دیگر را بفروشد، بیع او فضولی می‌باشد. حضرت استاد دام ظله در این مسئله، مباحث زیادی را مطرح کردند و از جمله به طور استطراد بحث مهم ربا و حیل تخلّص از آن را بررسی کردند.

و محور بحث‌های مجلد حاضر، حول این مطلب است که آیا غیر از مالک و مأذون از قِبَل مالک، شخص دیگری شرعاً مأذونِ در بیع یا شراء مال دیگری می‌باشد یا خیر؟ و بحث‌های مهم ولایت أب و جدّ و ادلۀ آن، بررسی اشتراط عدالت در ولایت أب و جدّ، بررسی لزوم رعایت مصلحت در ولایت أب و جدّ، بررسی بعض فروعات مسئلۀ ولایت أب و جدّ، ولایت فقیه بر تصرّف در اموال و أنفس و اقسام آن، بحثی پیرامون ولایت تکوینی و مسائل مربوط به آن (اعطاء ولایت تکوینی به پیامبر أکرم صلّی الله علیه وآله و ائمه معصومین علیهم السّلام، اعطاء ولایت تکوینی به اولیاء الهی، غیر قابل دسترس بودن مقام ویژه معصومین علیهم السّلام، توجه به شیطانی بودن بعض پدیده‌های فرا عادی، معیار صحیح ارزیابی پدیده‌های فراعادی و …)، بحثی پیرامون ولایت تشریعی و انواع آن (۱. ولایت تشریعی به معنای تفویض امر دین، ادلۀ تفویض تشریع به پیامبر اکرم صلّی الله علیه وآله و ائمه علیهم السّلام، ۲. ولایت تشریعی به معنای سیاست و تنظیم امور اجتماع، اعطاء ولایت مذکور به پیامبر اکرم صلّی الله علیه وآله و ائمه علیهم السّلام به دلالت ادلۀ اربعه، بحث‌هایی پیرامون کریمۀ (أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ)، بعض وظایف حاکم اسلامی، لزوم وجود والی در جامعه و …) در ضمن آن بررسی خواهد شد