جلسۀ ۲۱، رمضان ۱۴۴۱ قمری، صدا و سیمای مرکز یزد

خلاصه بیانات

آیت الله سیّد محمّدرضا مدرّسی طباطبایی یزدی دامت برکاته

ماه مبارک رمضان ۱۴۴۱، جلسه بیست و یکم

شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان، شبی است که احتمال لیله القدر بودن آن از شب نوزدهم بیشتر است، لذا باید در این شب، مخصوصاً با وجود گرفتاری‌ها و مشکلات فعلی، توجّه خود را به درگاه خداوند متعال بیشتر کنیم. البته همیشه باید متوجّه درگاه خداوند باشیم، امّا مصیبت‌ها و بلاها زنگ خطری است که ما را بیدار کرده و متنبّه می‌سازد که گرفتار غفلت هستیم و باید با توجّه بیشتر به پروردگار، از گذشتۀ خود توبه کنیم و تصمیم جدّی برای جبران و اصلاح آن و برنامۀ درستی برای آیندۀ خود داشته باشیم.

امیرالمؤمنین علیه السّلام انسانی بی‌نظیر در میان گذشتگان و آیندگان

امشب شب شهادت امیرالمؤمنین علیه السّلام، شب سوگواری و عزاداری برای آن حضرت و توسّل به ایشان است. امشب فردی قدم در راه شهادت می‌گذارد و به لقای پروردگار می‌شتابد که فرزند عزیزش امام حسن علیه السّلام دربارۀ او چنین فرمود:

 أَیُّهَا النَّاسُ‏ إِنَّهُ‏ قَدْ قُبِضَ‏ فِی‏ هَذِهِ‏ اللَّیْلَهِ رَجُلٌ‏ مَا سَبَقَهُ‏ الْأَوَّلُونَ‏ وَ لَا یُدْرِکُهُ الْآخِرُون؛ إِنَّهُ کَانَ لَصَاحِبَ رَایَهِ رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه وآله‏؛

ای مردم! بدانید امشب کسی به ملاقات پروردگار رفت که هیچ‌کس از گذشتگان بر او سبقت نیافتند و هیچ‌یک از آیندگان هم نمی‌توانند به مقام او برسند. او صاحب رایت رسول خدا صلّی الله علیه وآله بود.

امیرالمؤمنین علیه السّلام در فاصلهٔ میان ضربت خوردن و شهادت، به بعضی از مردم که خدمتشان می رسیدند، می‌فرمودند:

أَنَا بِالْأَمْسِ صَاحِبُکُمْ‏ وَ أَنَا الْیَوْمَ عِبْرَهٌ لَکُمْ وَ غَداً مُفَارِقُکُم‏؛

من دیروز همراه شما بودم، امروز عبرتی برای شما هستم و فردا از میان شما خواهم رفت.

یعنی وقتی می‌بینید من امروز با این فرق شکافته در بستر بیماری افتاده‌ام، با اینکه دیروز همراه شما و در کنار شما بودم و بالاترین فرد عالَم پس از پیامبر (ص) در عبادت و شجاعت و سایر فضائل انسانی بودم، این برای شما عبرتی باشد که هیچ‌کس را از این مسیر گریزی نیست، هرچند امیرالمؤمنین و امام المتّقین باشد.

شناخت صحیح نیازها و مشکلات و دعا برای رفع آنها در شب‌های قدر

در شب‌های با عظمتِ قدر، ما باید شرایط، نیازها و گرفتاری‌های خود را به خوبی بشناسیم و بدانیم کلید واقعی و حقیقی حلّ همۀ مشکلات در چنین شب‌هایی است؛ چراکه همۀ مقدّرات در شب‌های قدر، محقّق می‌شود و آن‌گاه خدمت آقا و صاحبمان، امام‌زمان صلوات اللّه و سلامه علیه و عجّل اللّه تعالیٰ فرجه الشریف عرضه می‌گردد. بنابراین باید در این شب‌ها با تضرّع و زاری در درگاه خداوند، تنها به سوی او پناه ببریم و از او بخواهیم مقدّرات ما را خیر قرار دهد؛ زیرا در این شرایط سخت و دشوار، هیچ راهی جز پناه بردن به خداوند وجود ندارد. لذا باید به خدا پناه ببریم و در این شب‌ها با دعا، توبه، استغفار، مناجات و شب‌زنده‌داری، حلّ مشکلات خود، خانواده، امّت اسلامی و بلکه بشریتِ سالمِ با فطرت انسانی را به نحو نیک رقم بزنیم. البته انسان در وهلهٔ اوّل موظّف است خودش را نجات دهد:

(عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ لا یَضُرُّکُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَیْتُمْ)؛

بر شما باد خودتان! اگر شما هدایت شوید، گمراهی دیگران به شما ضرر نخواهد زد.

البته نه اینکه انسان دیگران را رها کند، بلکه باید وظیفۀ خود در مورد امر به معروف و نهی از منکر را با شرایطش انجام دهد، امّا اگر نپذیرفتند، گمراهی آنان ضرری به هدایت‌یافتگان نمی‌زند.

سپس در مرحلۀ دوم انسان باید اهلش را و کسانی را که با او مرتبط هستند، مراقبت کند:

(قُوا أَنْفُسَکُمْ‏ وَ أَهْلِیکُمْ‏ نارا)؛

خودتان و اهلتان را از آتش جهنّم نجات دهید.

 اوّلین افراد مرتبط‌ با انسان، خانوادۀ نزدیک او، یعنی همسر و فرزندان او هستند. لذا باید آنان را هم مشمول دعای خاصّ خود قرار دهد. همچنین همهٔ مؤمنین ـ یعنی کسانی که واقعاً به خدا و پیامبر (ص) و ائمّۀ اطهار علیه السّلام ایمان دارند ـ را دعا کنید؛ زیرا مؤمنین برادران یکدیگرند:

(إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ‏ إِخْوَه)؛

 همۀ مؤمنین برادر هستند.

و نیز برای همۀ کسانی که در راه حق و جزء «امّت مرحوم» هستند، دعا کنید؛ چون اگر انسان برای دیگران دعا کند، دعا در حقّ خودش هم زودتر مستجاب می‌شود و حتّی در روایتی آمده: اگر کسی برای برادر مؤمنش که حضور ندارد دعا کند، از آسمان ندا می‌رسد:

وَ لَکَ مِائَهُ أَلْفِ‏ ضِعْفِ‏ مِثْلِه‏؛

صدهزار برابر آن دعا برای خودت!

ازاین‌رو بعضی حتّی برای خودشان دعا نمی‌کردند و چه‌بسا مدّت‌ها مشغول دعا در سجده، قنوت یا… بودند و تنها برای دیگران دعا می‌کردند؛ چنان‌که در روایتی در مورد حضرت صدّیقۀ طاهره فاطمۀ زهرا علیها السّلام نقل شده که در شب جمعه‌ای امام حسن علیه السّلام دیدند حضرت وقتی با خدا مناجات می‌کنند، برای دیگران بسیار دعا می‌کنند و حتّی بسیاری از افراد را به اسم یاد کرده و برای آنان دعا می‌کنند، امّا برای خود هیچ دعایی نمی‌کنند. آن‌گاه امام حسن علیه السّلام خدمت مادر عرض کردند: مادرجان! شما برای همه دعا کردید، امّا برای خودتان دعا نکردید! حضرت فرمودند:

الْجَارَ ثُمَ‏ الدَّارَ؛

اوّل همسایه، بعد دیگران.

این سیره‌ای در میان نیکان درجۀ یک از اصحاب ائمّه بوده است؛ چون می‌دانستند دعا برای دیگران این‌چنین نیست که خود انسان بهره‌ای از آن نبرد، بلکه خود انسان هم بهره خواهد برد و بلکه هزاران برابر بهره خواهد برد.

در این شب‌های با عظمت و نورانی که دعا از همۀ اوقات به اجابت نزدیک‌تر است، دعا کنیم خداوند متعال این گرفتاری‌های عالَم‌گیر و این سختی‌هایی را که به نحو طبیعی یا با تحمیل دشمنان بر ملّت ما و ملّت اسلام و بر مؤمنین در سرتاسر عالَم وارد شده است، به لطف و رحمت خود برطرف فرماید و عافیت دنیا و آخرت را به همهٔ ما عنایت نماید و مخصوصاً برای حضرت ولیّ‌عصر عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف دعا کنیم و ملتمسانه و با اصرار و الحاح، سلامت آن حضرت و تعجیل در ظهور ایشان را از درگاه خداوند متعال درخواست نماییم:

اللَّهُمَّ کُنْ‏ لِوَلِیِّکَ‏ الْحُجَّهُ بْنُ‏ الْحَسَنِ فِی هَذِهِ السَّاعَهِ وَ فِی کُلِّ سَاعَهٍ وَلِیّاً وَ حَافِظاً وَ نَاصِراً وَ دَلِیلًا وَ قَائِداً وَ عَیْناً حَتَّى تُسْکِنَهُ أَرْضَکَ طَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فِیهَا طَوِیلا.

و السلام علیکم و رحمه اللّه و برکاته