جلسه ۱۹، رمضان ۱۴۴۴ قمری، صدا و سیمای مرکز یزد
بیانات
آیت‌الله سیّد محمّد‌رضا مدرّسی طباطبایی دامت برکاته
ماه مبارک رمضان ۱۴۴۴ (۱۴۰۲ ش)، جلسه نوزدهم
با تسلیت ایّام ضربت خوردن سیّد و مولایمان، امام متّقیان و امیرمؤمنان علیه السّلام، شرح وتوضیح کلمات آن حضرت را در وصف متّقین پی می‌گیریم. به این عبارت رسیده بودیم که حضرت فرمودند: لَا یَحِیفُ عَلَى مَنْ یُبْغِضُ وَ لَا یَأْثَمُ فِیمَنْ یُحِبُّ؛ فرد متّقی به کسی که دشمن می‌دارد، ستم نمی‌کند و به‌خاطر کسی که دوست می‌دارد، گناه نمی‌کند. در‌مورد معنای این عبارت توضیحاتی دادیم و گفتیم این یک اصل قرآنی است که انسان باید قیام به عدالت کند و شهادت به حق دهد، حتّی اگر به زیان خودش یا پدر و مادر یا نزدیکانش باشد.
نمونهٔ اعلا و بارز صفات متقین
امشب که شب نوزدهم و شب ضربت خوردن مولای ماست، می‌خواهم این نکته را اضافه کنم که آنچه حضرت در وصف متّقین می‌فرمودند، خود مَثَل اعلا و نمونهٔ بارز آن بودند.
سفارش‌های حیرت‌انگیز در‌مورد قاتل خود!
در همین ماجرای ضربتی که ابن‌ملجم ملعون بر حضرت وارد کرد و منجر به شهادت ایشان شد، سفارشاتی از آن حضرت در‌مورد ابن‌ملجم در تاریخ نقل شده که واقعاً حیرت‌انگیز است. حضرت نه‌تنها بر چنین فردی ستم نمی‌کنند، بلکه در‌مورد او سفارش هم می‌کنند!
وقتی ابن ملجم را اسیر کردند و آن نانجیب را خدمت حضرت آوردند، حضرت بنابر آنچه در کتب تاریخ ثبت شده، خطاب به امام حسن علیه السّلام فرمودند: ای فرزندم حسن! با او مدارا و مهربانی کن! نمی‌بینی چگونه چشمانش گود رفته و ترس بر او غلبه پیدا کرده است؟! و حتّی امام حسن علیه السّلام را قسم دادند و فرمودند: به حقّ من بر تو، از هرچه خود می‌خوری به او بخوران و از هرچه خود می‌نوشی به او بنوشان! بعد از قصاص هم مبادا او را مُثله و تکّه‌تکّه کنی که پیامبر صلّی الله علیه وآله فرمودند: مثله نکنید، هرچند سگ گزنده‌ای باشد.
این سفارش‌های حضرت، مصداق اکمل و اتمّ این ویژگی متّقین است که خود فرمودند: لَا یَحِیفُ عَلَى مَنْ یُبْغِضُ؛ به کسی که او را دشمن می‌دارد، ستم نمی‌کند. بلکه حضرت بالاتر از این رفتار کردند؛ یعنی نه تنها به دشمن خود ستم نکردند، بلکه این‌همه در حقّ او سفارش کردند!
نهی از موج‌سواری در حوادث اجتماعی
همچنین امیرالمؤمنین علیه السّلام به جامعه و مردم نیز سفارش کردند؛ چون گاهی بعضی افراد وقتی در جامعه اتّفاقی می‌افتد، می‌خواهند موج‌سواری کنند و بر‌اساس افکار پوسیده و تمایلات ناصواب خودشان از حوادث جامعه سوءاستفاده نمایند.
موج‌سواری واقعاً یک آسیب بزرگ اجتماعی است که وقتی قضیّه‌ای در جامعه اتّفاق می‌افتد ـ حق یا باطل ـ بعضی از سیاست‌مداران و چهره‌های اجتماعی که به مسائل اسلامی پایبند نیستند یا کم پایبند هستند، می‌خواهند در طریق مقاصد نامشروع خود یا حتّی مقاصد مشروع امّا به نحو نامشروع از آن قضیّه سوءاستفاده کنند.
امیرالمؤمنین علیه السّلام همین‌جا در‌مورد این مسئله هشدار می‌دهند؛ مخصوصاً با توجّه به اینکه در جامعهٔ آن روز استفادۀ ناصواب و نابه‌جا از حوادث اجتماعی امری کاملاً مرسوم شده بود و نمونهٔ بارز آن قضیّهٔ پیراهن عثمان بود که وقتی عثمان خلیفهٔ سوم کشته شد، معاویه به اسم خونخواهی او جنگ و فتنه‌ای بزرگ به راه انداخت و آن‌همه مشکلات برای عالَم اسلام ایجاد کرد و ده‌ها هزار نفر را به کام مرگ کشاند!
امیرالمؤمنین علیه السّلام می‌فرمایند: ای فرزندان عبدالمطّلب! مبادا ببینم شما به بهانهٔ اینکه امیرالؤمنین کشته شده، دست به خون مسلمانان ببرید! مبادا فتنه و آشوب به راه بیندازید! تنها کاری که حق دارید به‌واسطهٔ کشته شدن من انجام دهید، این است که فقط قاتل مرا بکشید، نه بیشتر! یعنی کسی که مجرم نیست و در‌این‌زمینه جرمی مرتکب نشده، به این بهانه ضدّ او برنامه‌ریزی نشود، خون‌ریزی اتّفاق نیفتد و نظم اجتماع به هم نخورد.
ریشهٔ فتنه‌ها و آشوب‌های گذشته و اخیر در جامعه
اکنون این سخن امیرالمؤمنین علیه السّلام را با وضعیّت جامعهٔ امروز ما مقایسه کنید و ببینید جامعهٔ ما در‌این‌زمینه چگونه است؟! وقتی خانمی در جایی به دلیلی جانش را از دست داد، چه آشوب و بلوایی در سراسر کشور توسّط افراد فاسد به کمک بیگانگان به راه افتاد!
این‌ها درس‌های تاریخ است که ما باید به آن توجّه داشته باشیم. بارها گفته‌ام اگر کسی سیرۀ امیرالمؤمنین علی علیه السّلام و سخنان آن حضرت را مخصوصاً در‌مورد حوادث اجتماعی در زمان ایشان و دستورات کلّی که در‌این‌زمینه داده‌اند، توجّه کند، می‌تواند با عمل به آن‌ها امنیّت کشور را تأمین، و راه درست کشورداری و راه سعادت ملّت را پیدا کند، لذا هم ملّت و هم دولت باید در این مسیر گام بردارند.
حضرت فرمودند: مبادا خون من را هرچند امیرالمؤمنین و وصیّ پیامبر صلّی الله علیه وآله هستم، بهانه‌ای برای آشوب و بلوا قرار دهید و بدین‌وسیله بی‌گناهانی را به داخل فتنه‌ها بکشانید! برخلاف آنچه معاویه و دیگران ازجمله اصحاب جمل و به‌نوعی خوارج انجام دادند و برخلاف آنچه فتنه‌گران عصر ما انجام دادند.
هم فتنهٔ سال ۸۸ و هم فتنهٔ اخیر همه به بهانه‌های واهی پدید آمد و فقط موج‌سواری بود؛ آن هم موج‌سواری بر مسئله‌ای که هیچ اساسی نداشت به‌نحوی‌که آن‌ها تلقّی می‌کردند. حادثه‌ای بود که باید به اندازهٔ خودش بررسی شود، آن‌هم با معیارهای شرعی، عقلی و قانونی، امّا ببینید به بهانهٔ این حادثه چه فتنه‌ها ایجاد کردند! البتّه بحمداللّه ملّت ما که پرورش‌یافتهٔ مکتب امیرالمؤمنین علی علیه السّلام است و رهبر فرزانه‌ای دارد که به نکات و مسائل گوناگون توجّه دارد، توانستند این فتنهٔ بزرگ را که دست‌پخت دشمنان اسلام، بیگانگان و عوامل داخلی آن‌ها بود، مهار کنند.
مظلومیّت امیرالمؤمنین علیه السّلام و گریهٔ پیامبر (ص)
مظلومیّت امیرالمؤمنین علیه السّلام با یک کلمه و دو کلمه قابل بیان نیست و شخصیّت ایشان اصلاً برای ما قابل درک نیست، حتّی پیامبر خدا (ص) ده‌ها سال پیش از ضربت خوردن و شهادت امیرالمؤمنین علیه السّلام در مصیبت امیرالمؤمنین علیه السّلام گریستند که شایسته است در این شب ضربت خوردن حضرت به آن اشاره کنم.
در روایت است که وقتی پیامبر(ص) آن خطبهٔ غرّای شعبانیّه را ایراد فرمودند، امیرالمؤمنین علیه السّلام برخاستند و عرض کردند: افضل اعمال در ماه رمضان چیست؟ پیامبر صلّی الله علیه وآله فرمودند: ورع و پرهیز از محرّمات الهی.
آن‌گاه پیامبر (ص) گریه کردند. طبیعی است که جای سؤال بود که بعد از آن خطبهٔ زیبا و آن نصیحت‌ها و راهنمایی‌ها با آن نکات عجیب، ناگهان پیغمبر (ص) گریه کنند. امیرالمؤمنین علیه السّلام عرض کردند: یَا رَسُولَ اللَّهِ مَا یُبْکِیکَ؛ ای رسول خدا! چه چیز شما را به گریه واداشت؟ حضرت فرمودند:
أَبْکِی لِمَا یُسْتَحَلُّ مِنْکَ فِی هَذَا الشَّهْرِ کَأَنِّی بِکَ وَ أَنْتَ تُصَلِّی لِرَبِّکَ وَ قَدِ انْبَعَثَ أَشْقَى الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ شَقِیقُ عَاقِرِ نَاقَهِ ثَمُودَ قَد ضَرَبَکَ ضَرْبَهً عَلَى قَرْنِکَ فَخَضَبَ مِنْهَا لِحْیَتَکَ؛
براى آنچه در این ماه از تو حلال شمارند، می‌گریم. گویا تو را می‌نگرم در‌حالی‌که براى پروردگارت نماز می‌خوانى و شقىترینِ اوّلین و آخرین که برادر پىکنندهٔ شتر ثمود است برانگیخته شود و ضربتى بر فرقت زند و محاسنت را با آن خضاب کند.
اینجاست که امیرالمؤمنین علیه السّلام یک سؤال از خدمت رسول خدا (ص) می‌پرسند، امّا نه از جنس سؤالاتی که امثال ما می‌پرسیم که مثلاً آن ضربه چگونه خواهد بود یا چه کنم که این اتّفاق نیفتد و…، بلکه حضرت چنین سؤال می‌کنند: وَ ذَلِکَ فِی سَلَامَهٍ مِنْ دِینِی؛ و این در حالی است که دین من سالم است؟ پیامبر(ص) می‌فرمایند: فِی سَلَامَهٍ مِنْ دِینِکَ؛ در حالی است که دین تو سالم است.
خدایا! در این شب که اوّل شب‌های قدر است، به ما توفیق بده که پیرو واقعی امیرالمؤمنین علیه السّلام و محبّ ایشان و اولادشان باشیم و فضایل و برکات این شب قدر و شب‌های قدر آینده را درک کنیم، بحقّ محمّد (ص) و آله الطاهرین علیهم السّلام. از همهٔ عزیزان التماس دعا دارم.
و السلام علیکم و رحمه اللّه و برکاته
ارسال دیدگاه
مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰