سید خویی رحمه الله در اشکالی دیگر بر نظر مشهور در انشائیات فرمود: رتبة معنا مقدم بر لفظ است و باید لفظ در معنا استعمال شود، حالآنکه مشهور گفتند «لفظ در إنشائیات، موجِد معناست» که یعنی معنا در مرتبة متأخر از ...
جناب اصفهانی رحمه الله تصریح فرمود که لفظ، وجود معناست و بیش از این هم نیست؛ چه در إنشاء و چه در إخبار، منتها إخبار با جملات مشترکه یک قصد حکایت اضافه دارد و فرق دیگری نیست، برخلاف جملات مختصه که ...
از قدیم بحث إنشاء و إخبار مطرح بوده و تلاشهای زیادی انجام شده تا بفهمند حقیقت إنشاء چیست و نظریات متفاوتی در این زمینه ابراز شده است، ولی میتوان گفت همة این نظریات، به سه نظر اصلی برمیگردد ...
آخرین نظریهای که در معنای حروف مطرح میکنیم، نظریهای است که یکی از متفکران برجستة عصر ما جناب سید صدر رحمه الله ارائه داده است. ایشان نیز جزو کسانی است که دربارة معانی حرفیه بسیار سخن گفته است. البته سخنان ایشان متأثر از ...
گاهی غرض متکلم به این تعلق میگیرد که طبیعت را لابشرط مورد نظر قرار دهد، بهگونهای که به همة احوال قهراً سرایت کند؛ مثلاً میگوید: «الانسانُ حیوانٌ ناطق»؛ انسان حیوان ناطق است، در هر حالی که باشد؛ عالم باشد یا جاهل ...
ذهن اصلاً این توانایی را ندارد که مفاهیم مستقله را به هیچ قیمتی و با هیچ وسیلهای پیوند بزند؛ مثلاً شما اگر «زید» و «دار» را مستقل تصور کنید، نمیتوانید به هیچ طریقی این دو مفهوم را به هم مرتبط کنید. لامحاله این حکایت ...
جناب صدرالمتألهین رحمه الله و اتباعش همة عالم را فقط ربط به ذات حق میدانند بهگونهای که چیزی جز تعلق نیست، آن هم تعلقی یکطرفه و اشراقی. اما در نگاه به خودش، وجود فینفسه دارد و فقط ربط نیست، بلکه ماهیت دارد و ...
وجود و ماهیت از لحاظ خارجی متحد است و تصوراً دوتاست، پس در عالم تصور رابط میخواهد و محقق اصفهانی رحمه الله هم فرمود حروف و هیئات برای آن رابط وضع شده و نخواست بگوید برای وجود رابط خارجی است ...
محقق اصفهانی رحمه الله میفرماید ملاک در «وضع عام و موضوعٌ له خاص» این است که معنای در نظر گرفته شده در حین وضع، اعم از معنای موضوعٌله باشد و همین که موضوعٌله اخص از معنای متصور باشد کافی است و ...
ما باید در مسائل سیاسی واقعاً بینش خود را بالا ببریم و علاوه بر فهم فقهی، اصولی و فلسفی، فهم سیاسی خود را نیز تقویت کنیم. متأسّفانه جمعیّت قابل توجّهی هم در قضیّهٔ مشروطه فریب خوردند و بزرگانی مثل ...
گاهی ممکن است فردی یک جزئی خارجی را تصور کند که اطمینان دارد منحصر به فرد نیست و همنوعانی برای او وجود دارد یا لااقل امکان وجود همنوعانی برای او هست و در عین حال بهطور تفصیل ...
محقق اصفهانی در تبیین این مطلب که وجود خارجی نمیتواند ادراک شود و نمیتوان خارج را فهمید، در اینجا و جاهای دیگر میفرماید لازمهاش آن است که خارج، به ذهن منتقل شود و وجود ذهنی پیدا کند و ...