کسی که در جایگاه ناراحتی قرار دارد و میخواهد به جای راحتی کوچ کند، سختی کوچ کردن برایش آسان میشود و همهٔ مشکلات را تحمّل میکند و به جان میخرد تا به آن جای راحت و محلّ آسایش و آرامش خود برسد.
چرا بعضی افراد در مشکلات و مصیبتها دیگران را شماتت میکنند؟! چهبسا مهمترین نکتهاش این باشد که ناآگاهاند و فکر میکنند بلاها و مصیبتهایی که بر افراد وارد میشود، همه ناشی از اعمال بد آنهاست.
یکی از موضوعات مهمّی که لازم است مؤمنان به آن توجّه کنند، تاریخ و سیرۀ ائمّه علیهم السّلام در رفتارهای شخصی، رفتار با دوستان، رفتار با انواع دشمنان و نیز در برخورد با ابتلائات گوناگون است.
برخی امور در دنیا، خاصیت معنوی دارد و از آن جمله ابتلائات و گرفتاریهای دنیوی است؛ اگر انسان هزار سال هم نماز بخواند، روزه بگیرد و در راه خدا انفاق کند، امّا گرفتاری و بیماری جسمی پیدا نکند، به آن منزلت نمیرسد. بنابراین کمال مادّی و معنوی بشر، از حیث فردی و اجتماعی، میتواند مرهون بلاها و مصیبتها باشد.
بر اساس آنچه از آیات شریفهٔ قرآن و روایات معصومان علیهم السّلام استفاده میشود، بلا برای عموم مردم، نتیجهٔ اعمال خودشان و نوعی منبِّه و مذکِّر و برای این است که مردم به خود بیایند، امّا بلا برای اولیای خدا، ترفیع درجه و مقام است. یا حتّی برای بعضی افراد، میتواند موجب پاک شدن گناهان باشد. بنابراین بلاها دو نوعاند.