جناب صدرالمتألهین رحمه الله و اتباعش همة عالم را فقط ربط به ذات حق میدانند بهگونهای که چیزی جز تعلق نیست، آن هم تعلقی یکطرفه و اشراقی. اما در نگاه به خودش، وجود فینفسه دارد و فقط ربط نیست، بلکه ماهیت دارد و ...
وجود و ماهیت از لحاظ خارجی متحد است و تصوراً دوتاست، پس در عالم تصور رابط میخواهد و محقق اصفهانی رحمه الله هم فرمود حروف و هیئات برای آن رابط وضع شده و نخواست بگوید برای وجود رابط خارجی است ...
محقق اصفهانی رحمه الله میفرماید ملاک در «وضع عام و موضوعٌ له خاص» این است که معنای در نظر گرفته شده در حین وضع، اعم از معنای موضوعٌله باشد و همین که موضوعٌله اخص از معنای متصور باشد کافی است و ...
ما باید در مسائل سیاسی واقعاً بینش خود را بالا ببریم و علاوه بر فهم فقهی، اصولی و فلسفی، فهم سیاسی خود را نیز تقویت کنیم. متأسّفانه جمعیّت قابل توجّهی هم در قضیّهٔ مشروطه فریب خوردند و بزرگانی مثل ...
گاهی ممکن است فردی یک جزئی خارجی را تصور کند که اطمینان دارد منحصر به فرد نیست و همنوعانی برای او وجود دارد یا لااقل امکان وجود همنوعانی برای او هست و در عین حال بهطور تفصیل ...
محقق اصفهانی در تبیین این مطلب که وجود خارجی نمیتواند ادراک شود و نمیتوان خارج را فهمید، در اینجا و جاهای دیگر میفرماید لازمهاش آن است که خارج، به ذهن منتقل شود و وجود ذهنی پیدا کند و ...
موضوعٌله اعلام شخصیه، ماهیت کلی منحصر در فرد نیست، بلکه فهم عرفی این است که واقعاً برای آن تشخص خارجی، اسم وضع میشود. البته این حرف نیز اشکالاتی دارد، کما اینکه مثل محقق اصفهانی ...
حقیقت وضع عرفی که در میان اهل لسان وجود دارد، «اعتبار لفظ به عنوان علامت برای معنا» است که یک امر کاملاً اعتباری است و از حیث وضع، امری تکوینی ورای آن نیست. البته هر وضعی مستلزم ...
وقتی لفظی را به حمل شایع برای حکایت از معنا استعمال میکنیم، لفظ «منظورٌ به» و «مرآت» برای معناست و به تعبیر دیگر «ما به یُنظَر» است و نظر «آلی» به لفظ داریم. اما وقتی لفظ را برای معنایی وضع میکنیم ...
شهید صدر رحمه الله با اینکه اشکال دور بر مسلک تعهّد را پاسخ داد، اما خود ایشان بر این مسلک اشکال کرده است. ایشان میفرماید مسلک تعهد به روشها و صیاغتهای مختلف ممکن است بیان شود ...
با توجه آنچه در بررسی مبانی مختلف گذشت، به نظر میآید همان مبنایی که محقق اصفهانی رحمه الله و شاید مشهور قائل هستند صحیح باشد؛ یعنی حقیقت وضع، علامیت است و لفظ به عنوان علامت برای معنا اعتبار و قرار داده میشود ...
از جمله کسانی که متصدی جواب شدهاند، محقق اصفهانی رحمه الله است. ایشان در حاشیة خود بر کفایه فرموده است که اشکال دور بر مسلک تعهد وارد نیست و ناشی از آن است که مسلک اصلی و حرفهای بانی مسلک تعهد را ...