سید خویی رحمه الله ابتدا روی مبنای خودش و برخی دیگر از جمله محقق نهاوندی رحمه الله که قائلاند حقیقت وضع «تعهد» است، میفرماید اساساً بنابر مسلک تعهد، وضع مخصوص معانی مراده است؛ زیرا طبق این مسلک، متکلم ...
آیا الفاظ برای معانی مراده وضع شده است یا برای ذوات معانی؟ به این معنا که آیا واضع ذات معنا را در نظر میگیرد و لفظ را برای آن وضع میکند یا معنایی که ارادة تفهیم آن توسط لافظ شده را در نظر میگیرد و لفظ را برای آن وضع میکند؟
سید خویی با توجه به مبنای خود در حقیقت وضع که قائل به مسلک تعهد است، میفرماید: هر متکلمی به حسب تعهدی که دارد، واضع است و لذا کلامی که به کار میبرد، اگر هم در معنای حقیقی استعمال کند و هم در معنای مجازی ...
آخوند خراسانی رحمه الله رسالهای به اسم فوائد الاصول دارد که مشتمل بر قواعد خوب و مفیدی است و برخلاف کفایه که موجَز است، با عبارات واضح و رسا و توضیح مناسب، بعض مباحث و از جمله مبحث إخبار و إنشاء را ...
سید خویی رحمه الله در اشکالی دیگر بر نظر مشهور در انشائیات فرمود: رتبة معنا مقدم بر لفظ است و باید لفظ در معنا استعمال شود، حالآنکه مشهور گفتند «لفظ در إنشائیات، موجِد معناست» که یعنی معنا در مرتبة متأخر از ...
سید خویی رحمه الله در مورد موضوعٌلهِ إنشاء میفرماید: انشاء برای ابراز اعتبار نفسانی وضع شده است. در واقع، لفظ در انشائیات مورد نیاز است ولی نه برای ایجاد معنا، بلکه برای آنکه آن اعتبار نفسانی را بروز دهد ...
سید خویی رحمه الله میفرماید: اینکه به مشهور نسبت داده شده ـ علی حسب تعبیر خود ایشان ـ که جملات إخباری برای اخبار از ثبوت یا نفی ثبوت نسبت وضع شده است و جملات انشائی برای ایجاد مفاد جمله ...
از قدیم بحث إنشاء و إخبار مطرح بوده و تلاشهای زیادی انجام شده تا بفهمند حقیقت إنشاء چیست و نظریات متفاوتی در این زمینه ابراز شده است، ولی میتوان گفت همة این نظریات، به سه نظر اصلی برمیگردد ...
آخرین نظریهای که در معنای حروف مطرح میکنیم، نظریهای است که یکی از متفکران برجستة عصر ما جناب سید صدر رحمه الله ارائه داده است. ایشان نیز جزو کسانی است که دربارة معانی حرفیه بسیار سخن گفته است. البته سخنان ایشان متأثر از ...
شهید صدر رحمه الله فرمود: اگر حروف برای نفس تحصیص وضع شده باشد، دو اشکال دارد و در اشکال اول فرمود: اگر حروف برای خود تحصیص (اثر نسبت) وضع شده باشد، نه برای نسبت (منشأ تحصیص)، لازمهاش این است که ...
گاهی غرض متکلم به این تعلق میگیرد که طبیعت را لابشرط مورد نظر قرار دهد، بهگونهای که به همة احوال قهراً سرایت کند؛ مثلاً میگوید: «الانسانُ حیوانٌ ناطق»؛ انسان حیوان ناطق است، در هر حالی که باشد؛ عالم باشد یا جاهل ...
وجود و ماهیت از لحاظ خارجی متحد است و تصوراً دوتاست، پس در عالم تصور رابط میخواهد و محقق اصفهانی رحمه الله هم فرمود حروف و هیئات برای آن رابط وضع شده و نخواست بگوید برای وجود رابط خارجی است ...