استفادۀ کامل از برکات ماه رمضان مختصّ امّت اسلامی است. البتّه دیگران نیز چهبسا بتوانند بهرههایی از ماه رمضان ببرند؛ چنانکه بنابر بعضی روایات، روزهٔ ماه رمضان بر پیامبران گذشته نیز واجب بوده است.
هرگز نگوییم: اگر امروز نشد، فردا انجام میدهیم یا اگر این ماه نشد، ماه دیگر انجام خواهیم داد؛ زیرا هیچکس از آینده خبر ندارد، لذا باید این فکر را از سر خود بیرون کنیم و بدانیم که این یک فکر شیطانی و وسوسهای است که نفس امّاره و شیطان به انسان القا میکند.
ماه رجب، فرصتی استثنایی است که خداوند متعال قرار داده تا بتوانیم از رحمت بیکران او که از هر طرف ریزش دارد، استفاده کنیم؛ چنانکه از ماه رجب به «رجب الأُصَبّ» نیز تعبیر شده است؛ رحمت خدا همیشه وجود دارد؛ بهویژه در ماههایی چون رجب، شعبان و رمضان. فقط باید قابلیّت داشته باشیم و بتوانیم از این نسیمهای لطف الهی استفاده کنیم.
برپایهٔ بینش قرآنی، قاعدهٔ کلّی برای عموم مردم و افراد عادی، این است که آنچه از مصیبت به آنان میرسد، نتیجهٔ کارهای خود آنهاست، امّا اولیای خدا از این قاعده مستثنا هستند و مصیبت برای آنان به جهت رفعت درجات و عظمت مقام در درگاه الهی و برای این است که آنان را خالص و خالصتر کند و البته ممکن است حکمتهای دیگری نیز داشته باشد.
اگر فرزندی که در برابر پدر و مادر خود سرکشی کرده و ازسوی آنها طرد شده، واقعاً و از روی صدق و صفا به خانه برگردد و بگوید: «مادرجان! پدرجان! غلط کردم! اشتباه کردم!»، کدام پدر و مادری است که توبهٔ فرزندش را نپذیرد؟! محبّت، مهربانی و لطف خداوند متعال از پدر و مادر بالاتر است.
این ماه، ماه مغفرت و ماه ابتهال و استغفار در درگاه الهی است، لذا از خداوند متعال بخواهیم از گذشتههای ما صرفنظر کند و توبهٔ ما را بپذیرد. البته آنچه را قابل جبران است باید جبران هم بکنیم؛ مثلاً اگر ذمّهٔ ما به دیگران یا نسبت به وجوه شرعی و نسبت به اولیای دین مشغول است، باید آن را بری کنیم.