با هرکه یاد خدا میکند یاد خدا کن! وقتی میبینی کسی مشغول ذکر است، تو نیز با او همراهی کن و یاد خدا باش. گاهی انسان غافل است و یاد خدا نیست، درحالیکه میدانیم ذکر خدا همیشه خوب است، لذا فرمودهاند: اگر زمانی یادت رفت و مشغول ذکر نیستی، ولی میبینی کسی ذکر میگوید، تو هم با او همراه شو و ذکر بگو.
غضبناک شدن دربرابر فاسقان و بدکاران از ویژگیهای مطلوب و پسندیدۀ انسان مؤمن و متّقی است و انسان برای هر گناهی که صادر میشود باید غضبناک شود؛ چون انسان مؤمنی که غیرت دینی دارد نمیتواند ببیند خداوند متعال مورد عصیان قرار میگیرد و او بیتفاوت باشد.
اگر کسی به هر دلیل مبتلا به غضب شد، مثلاً خداینکرده صفت کبر هنوز در وجودش ریشه دارد یا به دلیلهای دیگر، باید بداند علاج کوتاهمدّت و فوری آن چیست و چگونه میتواند غضب خود را در لحظه مهار کند؟
غضب و مخصوصاً تصمیمگیری هنگام غضب و بهویژه شدّت غضب که غیظ باشد، امری ناپسند و مذموم است که ممکن است پیامدهای وحشتناکی به دنبال داشته باشد. درمقابل، مهار غضب و کظم غیظ و مخصوصاً عفو و گذشت نسبت به فرد خطاکار امری محبوب و شایسته است و میتواند آثار بسیار مثبتی در سطح خانواده و جامعه داشته باشد.
انسان متّقی سختگیر نیست. البتّه مقصود آن است که در آنچه مربوط به خود اوست و آنچه دین و شرع آسان گرفته، او هم آسان میگیرد و سختگیری نمیکند. بله، بعضی موارد اقتضای سختگیری دارد و آن موارد به جای خود محفوظ است، امّا طبع اوّلی آنان آسانگیری است.
«فرقان» به معنای نیرویی است که میتوان با آن بین حقّ و باطل فرق گذاشت. حال اگر انسانی اهل تقوا باشد، به نصّ قرآن این خاصیت در او متجلّی میشود و خداوند برای او فرقان قرار میدهد؛ یعنی همان خاصیت قرآن منتها به نحو خاصّ در انسان مؤمن و متّقی تجلّی پیدا میکند.