تقریرات درس خارج فقه
حضرت آیت الله سیّد محمّد رضا مدرّسی طباطبایی یزدی (دامت برکاته)
سال تحصیلی 92-1391
جلسه‌ی سی و سوم؛ ‌‌شنبه 18/9/1391

توضیحی در مورد تعریف سنة

بیان کردیم در مورد لقطه لازم است یک سال تعریف شود. در مورد کیفیت تعریف سنة که کثیراًما مورد سؤال واقع می‌شود، متأسفانه در برخی رساله‌ها به نحو مطلوبی توضیح داده نشده است.

کیفیت تعریف سنة در هیچ روایتی بیان نشده، جز در بعضی روایات که فقط فرموده «يُعَرِّفُهَا سَنَةً فِي كُلِّ مَجْمَعٍ» و این‌که باید تعریف سنة چگونه باشد، آیا باید هر روز اعلام کند یا هفته‌ای یا ... چیزی بیان نشده است.

فقهاء مصادیقی را برای تعریف ذکر کرده‌اند؛ بعضی گفته‌اند تعریف سنة به این است که هفته‌ی اول هر روز در مجتمع مردم اعلان کند ـ بعضی هم گفته‌اند روزی دو بار ـ و از هفته‌ی دوم تا یک ماه، هفته‌ای یک بار اعلان کند و از ماه دوم هر ماه یک مرتبه اعلان کند. نحوه‌ی اعلان هم به این صورت است که در مجتمع صدایش را بلند کرده و بيان كند.

امّا همان‌طور که بیان کردیم این‌ها در روایات ذکر نشده و صرفاً استنباط خود فقهاست که چگونه «یعرفها سنة» صدق می‌کند.

پس ملاک، صدق تعریف سنة است که باید بگوییم نسبت به شرایط، زمان و مکان متفاوت است. در زمان ما تعریف می‌تواند با یک نوشتاری که بر روی دیوار زده می‌شود و تا یک سال دوام داشته باشد، محقق ‌شود ـ و اگر آن خط کم‌رنگ و محو شد، دوباره بنویسد ـ یا از طریق جراید کثیر الانتشار یا رسانه‌های عمومی یا ... محقق شود. و اعلان زبانی به نحوی که در بعضی رساله‌ها آمده خصوصیتی ندارد.

إن قلت: ممکن است بعضی سواد خواندن نداشته باشند، پس اعلان زبانی موضوعیت دارد.

قلت: در اعلان زبانی هم ممکن است بعضی ناشنوا یا کم شنوا باشند. علاوه بر آن‌که مردم در این زمان سواد دارند و به کسی که مالش را گم کرده و معمولاً دنبالش می‌گردد، اطلاع می‌دهند. مضافاً به این‌که در تعریف زبانی مثلاً در یک مسجد افراد کمتری مطلع می‌شوند، به خلاف این‌که اگر در جاهای مختلفی به صورت اعلامیه بر روی دیوار در محلات مختلف زده شود، به مراتب مفیدتر از اعلان در یک مسجد است.

تعریف مال مجهول المالک در ما نحن فیه که غیر لقطه بوده و مقید به سنة نیست نیز به همین روش می‌تواند باشد ...
 

براي دريافت متن کامل جلسه سی و سوّم اينجا را کليک کنيد.