پايگاه اطّلاع رساني مؤسّسه علمي، پژوهشي، فرهنگي پرتو ثقلين | qommpth.ir
     
 
فارسي | العربيه | اردو 
 
   
  •  
  • 20 آذر 1398
  • 2019 Dec 11
 
 
   ویژه ها




 
   اوقات شرعي
 
   آمار پایگاه
امروز: 581
دیروز: 3032
ماه جاری: 63939
امسال: 614317
کل: 2235729
 
**به پایگاه اطّلاع رسانی مؤسّسه علمي، پژوهشي، فرهنگي پرتو ثقلين (پایگاه انعکاس و انتشار کامل اخبار و آثار حضرت آيت الله سيّد محمّد رضا مدرّسي طباطبايي يزدي دامت برکاته) خوش آمدید.**    بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ اِلهى عَظُمَ الْبَلاَّءُ وَبَرِحَ الْخَفاَّءُ وَانْکَشَفَ الْغِطاَّءُ وَانْقَطَعَ الرَّجاَّءُ وَضاقَتِ الاْرْضُ وَمُنِعَتِ السَّماَّءُ واَنْتَ الْمُسْتَعانُ وَاِلَیْکَ الْمُشْتَکى وَعَلَیْکَ الْمُعَوَّلُ فِى الشِّدَّةِ وَالرَّخاَّءِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ اُولِى الاْمْرِ الَّذینَ فَرَضْتَ عَلَیْنا طاعَتَهُمْ وَعَرَّفْتَنا بِذلِکَ مَنْزِلَتَهُمْ فَفَرِّجْ عَنا بِحَقِّهِمْ فَرَجاً عاجِلا قَریباً کَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ یا مُحَمَّدُ یا عَلِىُّ یا عَلِىُّ یا مُحَمَّدُ اِکْفِیانى فَاِنَّکُما کافِیانِ وَانْصُرانى فَاِنَّکُما ناصِرانِ یا مَوْلانا یا صاحِبَ الزَّمانِ الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ اَدْرِکْنى اَدْرِکْنى اَدْرِکْنى السّاعَةَ السّاعَةَ السّاعَةَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطّاهِرینَ     
تاریخ انتشار: 24/3/1395 - 17:43
کد درس: 746 تعداد بازدید: 1622 تعداد نظرات کاربران: 0  

تقریرات دروس خارج فقه
حضرت آیت الله سیّد محمّد رضا مدرّسی طباطبایی یزدی (دامت برکاته)
سال تحصیلی 95-1394
جلسه‌ی بیست و هشتم؛ دو‌‌شنبه 23/9/1394

دلیل چهارم: تمسّک به روایات بطلان طلاق مکره

دلیل دیگری که مرحوم شیخ قدس سره برای بطلان بیع مکرَه اقامه می‌کند، تمسّک به روایات دالّ بر بطلان طلاق اکراهی است، که با ضمیمه‌ی عدم فرق بین طلاق، بیع و بلکه سایر عقود و ایقاعات می‌توان از این روایات استفاده کرد که بیع مکرَه هم مثل طلاقش باطل است.

برای بررسی این دلیل، ابتدا باید روایات مفید بطلان طلاق مکرَه را بررسی کنیم، سپس با توجه به مقدار دلالت آن‌ها، منتقل به بحث بطلان بیع اکراهی شویم.

روایات دال بر بطلان طلاق مکرَه

صاحب وسائل قدس سره این روایات را در کتاب الطلاق، در باب37 از ابواب مقدمات و شرایط طلاق، تحت نام «بَابُ أَنَّهُ يُشْتَرَطُ فِي صِحَّةِ الطَّلَاقِ الِاخْتِيَارُ فَلَا يَصِحُّ طَلَاقُ الْمُكْرَهِ وَ الْمُضْطَر» ذکر کرده است. این روایات عبارتند از:

1. حسنه‌ی کالصحیحه‌ی زرارة:

مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ أُذَيْنَةَ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ علیهما السّلام قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ طَلَاقِ الْمُكْرَهِ وَ عِتْقِهِ فَقَالَ: لَيْسَ طَلَاقُهُ بِطَلَاقٍ وَ لَا عِتْقُهُ بِعِتْقٍ فَقُلْتُ: إِنِّي رَجُلٌ تَاجِرٌ أَمُرُّ بِالْعَشَّارِ وَ مَعِي مَالٌ فَقَالَ: غَيِّبْهُ‏ مَا اسْتَطَعْتَ‏ وَ ضَعْهُ مَوَاضِعَهُ فَقُلْتُ: فَإِنْ حَلَّفَنِي بِالطَّلَاقِ وَ الْعَتَاقِ؟ فَقَالَ: احْلِفْ لَهُ ثُمَّ أَخَذَ تَمْرَةً فَحَفَرَ بِهَا مِنْ زُبْدٍ كَانَ قُدَّامَهُ فَقَالَ: مَا أُبَالِي حَلَفْتُ لَهُمْ بِالطَّلَاقِ وَ الْعَتَاقِ أَوْ أَكَلْتُهَا.

این روایت از لحاظ سند تمام است [و به خاطر پدر علی بن ابراهیم یعنی ابراهیم بن هاشم، از آن تعبیر به حسنه‌ی کالصحیحه می‌شود.]

 زراره می‌گوید از امام باقر علیه السّلام درباره‌ی طلاق و عتاق مکرَه سئوال کردم. حضرت فرمودند: طلاقش طلاق نیست و نیز عتقش عتق نیست (یعنی باطل است). زراره می‌گوید خدمت حضرت عرض کردم: من مردی تاجر هستم و بر مالیات بگیر عبور می‌کنم در حالی که همراهم مالی است. حضرت فرمودند: تا می‌توانی پنهانش کن و در جای خوبی نگه‌دار. عرض کردم: اگر بر طلاق و عتاق قسمم دادند چه؟ فرمودند: برای او قسم بخور. سپس حضرت خرمایی را برداشتند و درون سرشیری که روبرویشان بود زدند و فرمودند: ابائی ندارم که برای آن‌ها به طلاق و عتاق قسم بخورم یا این‌که این خرما را بخورم.

این روایت دلالت می‌کند که طلاق مکرَه باطل است و اثری بر آن مترتب نیست.

توهم نشود که این روایت مربوط به حصّه‌ی خاصی از اکراه بر طلاق و عتاق است یعنی إکراه بر قسمِ به طلاق و عتاق؛ چراکه در جواب می‌گوییم: سؤال آقای زراره عام است (سَأَلْتُهُ عَنْ طَلَاقِ الْمُكْرَهِ وَ عِتْقِهِ) و جواب حضرت هم عام است. بله، حضرت بعد از تمام شدن جواب، مصداق خاصی را ذکر می‌کنند که این ذکر خاص بعد از عام، موجب مضیّق شدن عام (سؤال زراره و جواب حضرت) نمی‌شود. وجهی هم برای انصراف روایت به خصوص اکراه بر حلف به طلاق و عتاق وجود ندارد. لذا روایت شامل سایر موارد اکراه بر طلاق و عتاق هم می‌شود.

2. روایت عبدالله بن سنان:

وَ عَنْهُ [مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ ] عَنْ أَبِيهِ‏ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ أَوْ غَيْرِهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السّلام قَالَ: سَمِعْتُهُ يَقُولُ:‏ لَوْ أَنَّ رَجُلًا مُسْلِماً مَرَّ بِقَوْمٍ لَيْسُوا بِسُلْطَانٍ فَقَهَرُوهُ حَتَّى يَتَخَوَّفَ عَلَى نَفْسِهِ أَنْ يُعْتِقَ أَوْ يُطَلِّقَ فَفَعَلَ لَمْ يَكُنْ عَلَيْهِ شَيْ‏ءٌ.

مرحوم کلینی قدس سره این روایت را از علی بن ابراهیم ثقه نقل می‌کند، ایشان از پدر بزرگوار خود ابراهیم بن هاشم نقل می‌کند که در حکم ثقه است. اما مرویٌ‌عنه ابراهیم بن هاشم مردد بین «ابن ابی عمیر» و غیر ایشان است که این «أو غیره» برای ما مجهول است و نمی‌دانیم چه کسی است. البته در مصدر یعنی الکافی، ابراهیم بن هاشم «عن بعض اصحابه عن ابن أبی عمیر أو...» نقل می‌کند که «بعض اصحابه» نیز برای ما مجهول است. بنابراین سند این روایت حداقل به خاطر مردد بودن بین ابن ابی عمیر و غیر ایشان، ناتمام است.

عبدالله بن سنان می‌گوید از امام صادق علیه السّلام شنیدم که فرمودند: اگر مرد مسلمانی بر قومی عبور کند که سلطان نیستند [ولی ظالم هستند] پس به او فشار بیاورند تا این‌‌که خوف بر نفسش پیدا کند که قسم به طلاق و عتاق بخورد و آن فرد این کار را انجام دهد، چیزی بر عهده‌ی او نیست.

این روایت هم موید مطلب است و بیان می‌کند اثری بر طلاق و عتاق مکرَه مترتب نیست.

دو روایت دیگر در این باب وجود دارد، امّا چون صاحب وسائل قدس سره این روایات را در این‌جا تقطیع کرده، لذا این دو راوایت را از باب 18 نقل می‌کنیم ...
 

براي دريافت متن کامل جلسه بیست و هشتم  اينـجا را کليک کنيد.

Share
   لطفا دیدگاه خود را بنویسید!
*نام:
ایمیل:
*نظر:
 
   نظرات کاربران
رنگ زمینه:
         
سایز قلم: سرعت:
جهت حرکت: تنظیم حرکت:    
   حدیث هفته
هدف از تشكيل خانواده
خداوند عز و جل، وصلت را مايه الفت دل‌ها و پيوستگى نَسَبى قرار داد. [به واسطه وصلت،] رشته‌هاى خويشاوندى را به هم پيوست و آن را مايه مهر و محبّت ساخت. در اين [پديده]، براى مردمان، نشانه‌هايى [از قدرت و رحمت خداوند] است.
الكافي، ج۵، ص۳۷۳، ح۶
 
ورود کاربران

 

نام کاربري:
رمز عبور:
مرا به خاطر بسپار!

موجودی سبد:
 
   نظر سنجی
دیدگاه شما درباره کیفیّت تدوین و تنظیم تقریرات دروس خارج حضرت آیت الله مدرّسی یزدی دامت برکاته

عالی
خوب
متوسّط

 
   پیوندها
پایگاه‌های خبری 
وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها 
علمی، پژوهشی 
فرهنگی و اطّلاع رسانی 
برخی سایت‌های مذهبی 
روزنامه‌ها 
حوزوی 
مراکز تحقیقاتی 
مراکز و مؤسّسات 
فروشگاه‌های اینترنتی کتاب 
بازرگاني، بانک و بيمه 
موتورهای جستجوگر 
نشریّات و مجلّات 
وبلاگ‌ها 
شبکه‌های اشتراک لینک 
 
   سایر پیوندها










 
 
 
 
 
 
کليّه حقوق مادّي و معنوي اين پايگاه متعلّق به مؤسّسه علمي، پژوهشي، فرهنگي پرتو ثقلين بوده و در جهت ترويج معارف اسلامي هيچ گونه محدوديّتي
نسبت به برداشت مطالب با ذکر منبع وجود ندارد. با معرّفي اين پايگاه به ديگران در اجر معنوي آن سهيم شويد.
® Copyright © 1397 Qommpth.ir All Rights Reserved