پايگاه اطّلاع رساني مؤسّسه علمي، پژوهشي، فرهنگي پرتو ثقلين | qommpth.ir
     
 
فارسي | العربيه | اردو 
 
   
  •  
  • 30 دي 1399
  • 2021 Jan 19
 
 
   ویژه ها




 
   اوقات شرعي
 
   آمار پایگاه
امروز: 420
دیروز: 1088
ماه جاری: 58558
امسال: 710019
کل: 3182200
 
**به پایگاه اطّلاع رسانی مؤسّسه علمي، پژوهشي، فرهنگي پرتو ثقلين (پایگاه انعکاس و انتشار کامل اخبار و آثار حضرت آيت الله سيّد محمّد رضا مدرّسي طباطبايي يزدي دامت برکاته) خوش آمدید.**    بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ اِلهى عَظُمَ الْبَلاَّءُ وَبَرِحَ الْخَفاَّءُ وَانْکَشَفَ الْغِطاَّءُ وَانْقَطَعَ الرَّجاَّءُ وَضاقَتِ الاْرْضُ وَمُنِعَتِ السَّماَّءُ واَنْتَ الْمُسْتَعانُ وَاِلَیْکَ الْمُشْتَکى وَعَلَیْکَ الْمُعَوَّلُ فِى الشِّدَّةِ وَالرَّخاَّءِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ اُولِى الاْمْرِ الَّذینَ فَرَضْتَ عَلَیْنا طاعَتَهُمْ وَعَرَّفْتَنا بِذلِکَ مَنْزِلَتَهُمْ فَفَرِّجْ عَنا بِحَقِّهِمْ فَرَجاً عاجِلا قَریباً کَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ یا مُحَمَّدُ یا عَلِىُّ یا عَلِىُّ یا مُحَمَّدُ اِکْفِیانى فَاِنَّکُما کافِیانِ وَانْصُرانى فَاِنَّکُما ناصِرانِ یا مَوْلانا یا صاحِبَ الزَّمانِ الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ اَدْرِکْنى اَدْرِکْنى اَدْرِکْنى السّاعَةَ السّاعَةَ السّاعَةَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطّاهِرینَ     
تاریخ انتشار: 23/3/1395 - 12:57
کد درس: 734 تعداد بازدید: 2829 تعداد نظرات کاربران: 0  

تقریرات دروس خارج فقه
حضرت آیت الله سیّد محمّد رضا مدرّسی طباطبایی یزدی (دامت برکاته)
سال تحصیلی 95-1394
جلسه‌ی بیست و هفتم؛ سه‌‌‌شنبه 3/9/1394

1. صحیحه‌ی بزنطی:

وَ [أَحْمَدُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ فِي الْمَحَاسِن] عَنْ أَبِيهِ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى وَ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ جَمِيعاً عَنْ أَبِي الْحَسَنِ علیه السّلام‏ فِي الرَّجُلِ يُسْتَكْرَهُ‏ عَلَى‏ الْيَمِينِ‏ فَيَحْلِفُ بِالطَّلَاقِ وَ الْعَتَاقِ وَ صَدَقَةِ مَا يَمْلِكُ أَ يَلْزَمُهُ ذَلِكَ؟ فَقَالَ: لَا قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه وآله: وُضِعَ عَنْ أُمَّتِي مَا أُكْرِهُوا عَلَيْهِ‏ وَ مَا لَمْ يُطِيقُوا وَ مَا أَخْطَئُوا.

صفوان بن یحیی و محمد بن ابی نصر بزنطی از امام رضا علیه السّلام نقل می‌کنند در مورد مردی که اکراه شده بود بر قسم به طلاق و عتاق و صدقه‌ی آن‌چه که مالک است، آیا این قسم‌ها بر او نافذ است؟ حضرت فرمودند: نه، پیامبر اکرم صلّی الله علیه وآله فرمودند: برداشته شده از امت من آن‌چه که بر آن اکراه شده‌اند و آن‌چه که طاقت آن را ندارند و آن‌چه که خطاءً انجام می‌دهند.

این روایت از لحاظ سند صحیحه می‌باشد.

قسم به طلاق و عتاق، اصطلاحی است که مربوط به رسوم رائجه‌ی عرب بوده که مثلاً می‌گفتند «إن کنت کاذباً فکل مملوک لی حرٌ أو کل إمرةٍ لی طالقٌ»، نه این‌که از الفاظ و أدات قسم استفاده کنند. برای روشن شدن معنای قسمِ به طلاق و عتاق، یک روایت صحیحه ذکر می‌کنیم که به روشنی این معنا را تبیین کرده است.

ـ صحیحه‌ی سعد بن ابی خلف:

وَ [مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ] عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ سَعْدِ بْنِ أَبِي خَلَفٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي الْحَسَنِ مُوسَى علیه السّلام إِنِّي كُنْتُ اشْتَرَيْتُ أَمَةً سِرّاً مِنِ‏ امْرَأَتِي‏ وَ إِنَّهُ بَلَغَهَا ذَلِكَ فَخَرَجَتْ مِنْ مَنْزِلِي وَ أَبَتْ أَنْ تَرْجِعَ إِلَى مَنْزِلِي فَأَتَيْتُهَا فِي مَنْزِلِ أَهْلِهَا فَقُلْتُ لَهَا إِنَّ الَّذِي بَلَغَكِ بَاطِلٌ وَ إِنَّ الَّذِي أَتَاكِ بِهَذَا عَدُوٌّ لَكِ أَرَادَ أَنْ يَسْتَفِزَّكِ فَقَالَتْ لَا وَ اللَّهِ لَا يَكُونُ بَيْنِي وَ بَيْنَكَ خَيْرٌ أَبَداً حَتَّى تَحْلِفَ لِي بِعِتْقِ كُلِّ جَارِيَةٍ لَكَ وَ بِصَدَقَةِ مَالِكَ إِنْ كُنْتَ اشْتَرَيْتَ جَارِيَةً وَ هِيَ فِي مِلْكِكَ الْيَوْمَ فَحَلَفْتُ لَهَا بِذَلِكَ فَأَعَادَتِ الْيَمِينَ وَ قَالَتْ لِي فَقُلْ كُلُّ جَارِيَةٍ لِي السَّاعَةَ فَهِيَ حُرَّةٌ فَقُلْتُ لَهَا كُلُّ جَارِيَةٍ لِي السَّاعَةَ فَهِيَ حُرَّةٌ وَ قَدِ اعْتَزَلْتُ‏ جَارِيَتِي وَ هَمَمْتُ أَنْ أُعْتِقَهَا وَ أَتَزَوَّجَهَا لِهَوَايَ فِيهَا فَقَالَ لَيْسَ عَلَيْكَ فِيمَا أَحْلَفَتْكَ عَلَيْهِ شَيْ‏ءٌ وَ اعْلَمْ أَنَّهُ لَا يَجُوزُ عِتْقٌ وَ لَا صَدَقَةٌ إِلَّا مَا أُرِيدَ بِهِ وَجْهُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ ثَوَابُهُ.

وَ رَوَاهُ الشَّيْخُ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ وَ الَّذِي قَبْلَهُ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَعْقُوبَ‏ مِثْلَهُ.

سعد بن ابی خلف می‌گوید خدمت امام کاظم علیه السّلام عرض کردم: من جاریه‌ای را به صورت پنهانی خریدم ولی خبرش به همسرم رسید [و قهر کرد] و از خانه‌ی من خارج شد و إبا داشت که به منزلم برگردد. در منزل خویشانش به دنبالش رفتم و به او گفتم آن‌چه خبرش به تو رسیده باطل است و کسی که خبر را برای تو آورده، دشمن توست و می‌خواسته تو را تحریک کند. همسرم گفت: نه به خدا قسم بین من و تو هیچ خیری تا ابد نیست مگر این‌که قسم بخوری برای من به آزاد بودن تمام جاریه‌هایی که برای توست و به صدقه بودن اموالت اگر جاریه‌ای خریده باشی و الان در ملک تو باشد. پس به آن‌‌چه گفته بود قسم خوردم. اما دوباره یمین را اعاده کرد و به من گفت: بگو هر جاریه‌ای که در این ساعت برای من است آزاد باشد، پس گفتم به او هر جاریه‌ای که در این ساعت برای من است آزاد باشد. پس از جاریه‌ام کناره گرفتم و تصمیم گرفتم که آزاداش کنم و با او ازداواج کنم به خاطر علاقه‌ای که به او داشتم. حضرت فرمودند: چیزی بر تو به سبب ‌ٱن‌چه که قسم خوردی نیست و بدان همانا جایز نیست عتق و نه صدقه مگر آن‌چه که به آن وجه الله عز وجل و ثوابش اراده شده باشد.

وجه دلالت صحیحه‌ی بزنطی بر تعمیم حدیث رفع نسبت به احکام وضعیه

حضرت در این روایت «مَا أُكْرِهُوا عَلَيْهِ» را بر طلاق و عتاق تطبیق نمودند و فرمودند که طلاق و عتاق و صدقه‌ای که اکراهی باشد باطل است، و از آن‌جا که طلاق و عتاق اموری وضعی هستند، پس معلوم می‌شود که حدیث رفع شامل احکام وضعیه هم می‌شود.

مناقشه در استدلال به صحیحه‌ی بزنطی

استدلال به صحیحه‌ی بزنطی برای استفاده‌ی تعمیم از حدیث رفع، دو اشکال دارد. اشکال اول را مرحوم شیخ و برخی دیگر ذکر کرده و از آن پاسخ داده‌اند ...
 

براي دريافت متن کامل جلسه بیست و هفتم  اينـجا را کليک کنيد.

Share
   لطفا دیدگاه خود را بنویسید!
*نام:
ایمیل:
*نظر:
 
   نظرات کاربران
رنگ زمینه:
         
سایز قلم: سرعت:
جهت حرکت: تنظیم حرکت:    
   حدیث هفته
پرهيز از آرزوهاى باطل
امام علی (ع): بدانيد كه آرزو، خرد را به غفلت و گمراهى مى‌كشاند و خدا را از ياد انسان مى‌برد؛ پس، آرزو را دروغين دانيد كه آرزو فريبنده است و آرزومند، فريب‌خورده.
نهج البلاغه، خطبه ۸۶
 
ورود کاربران

 

نام کاربري:
رمز عبور:
مرا به خاطر بسپار!

موجودی سبد:
 
   نظر سنجی
دیدگاه شما درباره کیفیّت تدوین و تنظیم تقریرات دروس خارج حضرت آیت الله مدرّسی یزدی دامت برکاته

عالی
خوب
متوسّط

 
   پیوندها
پایگاه‌های خبری 
وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها 
علمی، پژوهشی 
فرهنگی و اطّلاع رسانی 
برخی سایت‌های مذهبی 
روزنامه‌ها 
حوزوی 
مراکز تحقیقاتی 
مراکز و مؤسّسات 
فروشگاه‌های اینترنتی کتاب 
بازرگاني، بانک و بيمه 
موتورهای جستجوگر 
نشریّات و مجلّات 
وبلاگ‌ها 
شبکه‌های اشتراک لینک 
 
   سایر پیوندها










 
 
 
 
 
 
کليّه حقوق مادّي و معنوي اين پايگاه متعلّق به مؤسّسه علمي، پژوهشي، فرهنگي پرتو ثقلين بوده و در جهت ترويج معارف اسلامي هيچ گونه محدوديّتي
نسبت به برداشت مطالب با ذکر منبع وجود ندارد. با معرّفي اين پايگاه به ديگران در اجر معنوي آن سهيم شويد.
® Copyright © 1399 Qommpth.ir All Rights Reserved