پايگاه اطّلاع رساني مؤسّسه علمي، پژوهشي، فرهنگي پرتو ثقلين | qommpth.ir
     
 
فارسي | العربيه | اردو 
 
   
  •  
  • 29 بهمن 1397
  • 2019 Feb 18
 
 
   ویژه ها




 
   اوقات شرعي
 
   آمار پایگاه
امروز: 2213
دیروز: 2894
ماه جاری: 68561
امسال: 575090
کل: 1546071
 
**به پایگاه اطّلاع رسانی مؤسّسه علمي، پژوهشي، فرهنگي پرتو ثقلين (پایگاه انعکاس و انتشار کامل اخبار و آثار حضرت آيت الله سيّد محمّد رضا مدرّسي طباطبايي يزدي دامت برکاته) خوش آمدید.**    بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ اِلهى عَظُمَ الْبَلاَّءُ وَبَرِحَ الْخَفاَّءُ وَانْکَشَفَ الْغِطاَّءُ وَانْقَطَعَ الرَّجاَّءُ وَضاقَتِ الاْرْضُ وَمُنِعَتِ السَّماَّءُ واَنْتَ الْمُسْتَعانُ وَاِلَیْکَ الْمُشْتَکى وَعَلَیْکَ الْمُعَوَّلُ فِى الشِّدَّةِ وَالرَّخاَّءِ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ اُولِى الاْمْرِ الَّذینَ فَرَضْتَ عَلَیْنا طاعَتَهُمْ وَعَرَّفْتَنا بِذلِکَ مَنْزِلَتَهُمْ فَفَرِّجْ عَنا بِحَقِّهِمْ فَرَجاً عاجِلا قَریباً کَلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ یا مُحَمَّدُ یا عَلِىُّ یا عَلِىُّ یا مُحَمَّدُ اِکْفِیانى فَاِنَّکُما کافِیانِ وَانْصُرانى فَاِنَّکُما ناصِرانِ یا مَوْلانا یا صاحِبَ الزَّمانِ الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ اَدْرِکْنى اَدْرِکْنى اَدْرِکْنى السّاعَةَ السّاعَةَ السّاعَةَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطّاهِرینَ     
تاریخ انتشار: 30/4/1394 - 15:28
کد درس: 679 تعداد بازدید: 1122 تعداد نظرات کاربران: 0  

تقریرات دروس خارج فقه
حضرت آیت الله سیّد محمّد رضا مدرّسی طباطبایی یزدی (دامت برکاته)
سال تحصیلی 94-1393
جلسه‌ی صد و دوازدهم؛ دو‌شنبه 11/3/1394

ـ صحیحه‌ی ابی بصیر:

مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ جَمِيعاً عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ (عَنْ أَبِي بَصِيرٍ) عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ علیهما السّلام قَالَ: سُئِلَ‏ عَنْ‏ غُلَامٍ‏ لَمْ‏ يُدْرِكْ‏ وَ امْرَأَةٍ قَتَلَا رَجُلًا خَطَأً فَقَالَ: إِنَّ خَطَأَ الْمَرْأَةِ وَ الْغُلَامِ عَمْدٌ فَإِنْ أَحَبَّ أَوْلِيَاءُ الْمَقْتُولِ أَنْ يَقْتُلُوهُمَا قَتَلُوهُمَا (وَ يَرُدُّوا عَلَى) أَوْلِيَاءِ الْغُلَامِ خَمْسَةَ آلَافِ دِرْهَمٍ وَ إِنْ أَحَبُّوا أَنْ يَقْتُلُوا الْغُلَامَ قَتَلُوهُ وَ تَرُدُّ الْمَرْأَةُ عَلَى أَوْلِيَاءِ الْغُلَامِ رُبُعَ‏ الدِّيَةِ (وَ إِنْ أَحَبَّ أَوْلِيَاءُ الْمَقْتُولِ أَنْ يَقْتُلُوا الْمَرْأَةَ قَتَلُوهَا وَ يَرُدُّ الْغُلَامُ عَلَى أَوْلِيَاءِ الْمَرْأَةِ رُبُعَ الدِّيَةِ) قَالَ: وَ إِنْ أَحَبَّ أَوْلِيَاءُ الْمَقْتُولِ أَنْ يَأْخُذُوا الدِّيَةَ كَانَ عَلَى الْغُلَامِ نِصْفُ الدِّيَةِ وَ عَلَى الْمَرْأَةِ نِصْفُ الدِّيَةِ.

ابو بصیر از امام باقرعلیه السّلام نقل می‌کند که از حضرت سؤال شد درباره‌ی پسر نابالغی که به همراه زنى مردى را خطأً كشته‏اند. حضرت فرمودند: همانا خطاى زن و غلام، عمد است. پس اگر اولياء مقتول بخواهند هر دو را بكشند، مى‏توانند بكشند و باید پنج هزار درهم به اولياء پسر بدهند، و اگر بخواهند پسر را بكشند می‌توانند، ولى بايد آن زن يك چهارم ديه‌ی پسر را به اولياء او بپردازد، و اگر اولياء مقتول بخواهند زن را قصاص كنند او را مى‏كشند و اولياء كودك يك چهارم ديه را به اولياء زن مى‏پردازند و اگر اولياء مقتول بخواهند ديه بگیرند، نصف ديه را پسر و نصف ديه را زن بايد بپردازد.

مرحوم کلینی قدس سره این روایت را با دو شاخه از حسن بن محبوب نقل می‌کند. در شاخه‌ی اوّل محمد بن یحیی العطار القمی ثقه از احمد بن محمد نقل می‌کند که ظاهراً به طور معمول باید مراد احمد بن محمد بن عیسی باشد و گاهی هم مراد احمد بن محمد بن خالد است که هر دو ثقه‌اند. شاخه‌ی دیگر از طریق علی بن ابراهیم از پدرش ابراهیم بن هاشم نقل می‌کند که این شاخه هم صحیح است. حسن بن محبوب هم در نزد همه محبوب است و وثاقش واضح است، هشام بن سالم و ابوبصیر هم ثقه‌اند. بنابراین سند روایت تمام می‌باشد.

این روایت نیز در مورد جنایت صبیّ است و همان‌طور که اعلام فقهاء فرمودند، روایت ناظر به فتوای عامه است که می‌گویند مرأة و صبیّ هر کاری کنند خطا محسوب می‌شود، امامعلیه السّلام می‌خواهند این کلام عامه را ردّ کنند که بعض کارهایی که عامه آن را خطا می‌دانند مثل این‌که مرأة با غیر حدید کسی را بکشد، این موارد عمد است نه خطا. البته احکام دیه که در این روایت آمده، محل کلام است.

ـ موثقه‌ی ابو عبیدة الحذاء:

مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ جَمِيعاً عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ عَمَّارٍ السَّابَاطِيِّ عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍعلیهما السّلام عَنْ‏ أَعْمَى‏ فَقَأَ عَيْنَ‏ صَحِيحٍ‏ فَقَالَ :إِنَّ عَمْدَ الْأَعْمَى مِثْلُ الْخَطَإِ هَذَا فِيهِ الدِّيَةُ فِي مَالِهِ فَإِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ مَالٌ فَالدِّيَةُ عَلَى الْإِمَامِ وَ لَا يَبْطُلُ حَقُّ امْرِئٍ مُسْلِمٍ.

وَ رَوَاهُ الشَّيْخُ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ‏ وَ كَذَا الصَّدُوقُ.

ابوعبیده می‌گوید از امام باقرعلیه السّلام درباره‌ی نابینایی سؤال کردم که چشم انسان بینایی را در آورده است، حضرت فرمودند: همانا عمد أعمی مانند خطاست. در این مورد اگر اعمی مالی داشته باشد باید دیه را از مالش بدهد و اگر مالی ندارد دیه بر عهده‌ی امام است و باطل نمی‌شود حق انسان مسلمان.

 در این روایت حضرت ابتدا به طور مطلق فرمودند که عمد أعمی مانند خطاست، امّا با توجه به ذیل روایت معلوم می‌شود که روایت اختصاص به باب جنایت اعمی دارد؛ نه این‌که عقد، اسلام، عبادت و سایر اقوال و افعال أعمی در حکم خطا باشد.

با ملاحظه‌ی مجموع این روایات و نیز روایات متعددی که در مورد خود صبیّ وارد شده و می‌فرماید «عمد الصبیّ خطأٌ تحمله العاقله»، معلوم می‌شود که صحیحه‌ی محمد بن مسلم که می‌فرماید «عَمْدُ الصَّبِيِ‏ وَ خَطَؤُهُ وَاحِدٌ» نیز در این فضا بیان شده و اطلاق ندارد، بلکه منصرف به باب جنایات و نهایتاً باب عقوبات صبیّ است.

مضافاً ‌به این‌که اگر امام علیه السّلام می‌خواستند بفرمایند عمد صبی هیچ ارزشی ندارد و بود و نبودِ آن مساوی است، می‌فرمودند «عمد الصبی کلا عمد»؛ همان‌طور که درباره‌ی کثیر السهو وارد شده «لا سهو لکثیر السهو» یا در مورد ربای بین پدر و پسر وارد شده «لا ربا بین الوالد و الولد».

بنابراین تعبیر «عَمْدُ الصَّبِيِ‏ وَ خَطَؤُهُ وَاحِدٌ» مربوط به جایی است که عمد صبی حکمی متفاوت با خطای او داشته باشد، و آن هم در باب جنایات است که عمدش قصاص و خطایش دیه بر عاقله دارد؛ در این باب، عمد و خطای صبیّ واحد است نه این‌که عمد صبیّ کلاً ملغی باشد؛ چراکه اگر ملغی بود باید حکم خطا را هم نمی‌داشت و نیاز به پرداخت دیه‌ی عاقله هم نبود ...
 

براي دريافت متن کامل جلسه صد و دوازدهم  اينـجا را کليک کنيد.

Share
   لطفا دیدگاه خود را بنویسید!
*نام:
ایمیل:
*نظر:
 
   نظرات کاربران
رنگ زمینه:
         
سایز قلم: سرعت:
جهت حرکت: تنظیم حرکت:    
   حدیث هفته
حتمیت ظهور به قدرت الهی
امام باقر عليه السلام: از امور حتمى و تغيير ناپذير نزد خداوند قيام (انقلاب) قائم ماست. هر كه در گفته من شك كند، خدا را با حال كفر و انكار او ديدار كند.
الغيبة للنعمانی، 86/17 
 
ورود کاربران

 

نام کاربري:
رمز عبور:
مرا به خاطر بسپار!

موجودی سبد:
 
   نظر سنجی
دیدگاه شما درباره کیفیّت تدوین و تنظیم تقریرات دروس خارج حضرت آیت الله مدرّسی یزدی دامت برکاته

عالی
خوب
متوسّط

 
   پیوندها
پایگاه‌های خبری 
وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها 
علمی، پژوهشی 
فرهنگی و اطّلاع رسانی 
برخی سایت‌های مذهبی 
روزنامه‌ها 
حوزوی 
مراکز تحقیقاتی 
مراکز و مؤسّسات 
فروشگاه‌های اینترنتی کتاب 
بازرگاني، بانک و بيمه 
موتورهای جستجوگر 
نشریّات و مجلّات 
وبلاگ‌ها 
شبکه‌های اشتراک لینک 
 
   سایر پیوندها










 
 
 
 
 
 
کليّه حقوق مادّي و معنوي اين پايگاه متعلّق به مؤسّسه علمي، پژوهشي، فرهنگي پرتو ثقلين بوده و در جهت ترويج معارف اسلامي هيچ گونه محدوديّتي
نسبت به برداشت مطالب با ذکر منبع وجود ندارد. با معرّفي اين پايگاه به ديگران در اجر معنوي آن سهيم شويد.
® Copyright © 1397 Qommpth.ir All Rights Reserved