تقریرات درس خارج فقه
حضرت آیت الله سیّد محمّد رضا مدرّسی طباطبایی یزدی (دامت برکاته)
سال تحصیلی 92-1391
جلسه‌ی هفدهم؛ شنبه 22/7/1391
حکم جوائز السلطان و نظائر آن از اموال مشتبه
دومین مسأله‌ای که مرحوم شیخ در خاتمه بعد از بیع مصحف مطرح می‌فرماید، مسأله‌ی جوائز السلطان و عماله است. مراد از سلطان در این‌جا، سلطان جائری است که لایتورع عن محارم الله.
این مسأله همان‌طور که مرحوم شیخ تذکر می‌دهد اختصاص به جوائز ندارد، بلکه هر مأخوذی از سلطان را ـ چه مجاناً باشد و چه بالعوض ـ شامل می‌شود و حتّی می‌توانیم بگوییم این بحث از برخی جهات اختصاص به سلطان هم ندارد، بلکه هر مأخوذی از هر غاصب یا کسی که احتمال می‌رود غاصب باشد را شامل می‌شود، بدین جهت مسأله اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند؛ چون هر مسلمانی شبانه روز با این مسائل روبرو است و احتمال می‌دهد مالی را که در مقابل خرید و فروش اخذ می‌کند، غصبی باشد یا متعلق خمس باشد بنا به عدم تحلیل و یا ... .
به هر حال این مسأله‌ی بسیار مورد ابتلائی است که فهم شقوق و احکام آن مورد نیاز است و متأسفانه این‌گونه مسائل در توضیح المسائل به طور کامل مطرح نشده و طلاب و فضلاء هم کثیراً ما مورد سؤال قرار می‌گیرند. پس فهم این مسائل مفید و لازم است، خصوصاً برای کسانی که متصدی پاسخ‌گویی به دیگران هستند.
شقوق مختلف مسأله
مرحوم شیخ قدس سره در یک تقسیم بندی چهار شق برای مسأله بیان می‌فرماید: به این صورت که یا می‌دانیم در جمله‌ی اموال سلطان جائر ـ یا هر غاصبی ـ مال حرامی است که می‌تواند داخل در مأخوذ باشد یا نمی‌دانیم. در صورت اول یا می‌دانیم آن مال حرام در این مأخوذ هست یا نمی‌دانیم و در آن صورتی که می‌دانیم مال حرام در این مأخوذ هست، یا تفصیلاً می‌دانیم کدام است یا علی الاجمال ...
براي دريافت متن کامل جلسه هفدهم اينجا را کليک کنيد.