تقریرات درس خارج اصول
حضرت آیت اللّه سیّد محمّدرضا مدرّسی طباطبایی یزدی دامت برکاته
دوره‌ی دوم ـ سال نهم ـ سال تحصیلی 92ـ 91
جلسه 14 ـ یک‌شنبه 16/7/91
برای توضیح مطلب می‌گوییم:
استدلال اخباریون به مقبوله‌ی عمر بن حنظله بر وجوب احتیاط در تمام شبهه‌ها به تقریر برخی با تبیین دو مقدّمه کامل می‌شود:
1ـ یکی اینکه خبر شاذّ و نادر مصداق شبهه است.
2ـ دیگر اینکه در چنین شبهه‌ای احتیاط واجب است و کبرایی که بر این مورد تطبیق شده است افاده‌ی وجوب احتیاط می‌کند.
و اگر هر یک از دو مقدّمه ناتمام باشد استدلال اخباری بر وجوب احتیاط در رابطه با مقبوله‌ی عمر بن حنظله ناتمام خواهد بود.
امّا تبیین مقدّمه‌ی اوّل یعنی اینکه خبر شاذّ و نادر مصداقی از مصادیق شبهه است:
سه وجه از سوی اخباریون در اثبات این مقدّمه ذکر شده است:
وجه اوّل: در این مقبوله‌ی شریفه بعد از اینکه راوی فرض می‌کند که هر دو راوی از جهت عدالت و علم مساوی هستند امام علیه السلام می‌فرمایند:
«فَيُؤْخَذُ بِهِ مِنْ حُكْمِنَا وَ يُتْرَكُ الشَّاذُّ الَّذِي لَيْسَ بِمَشْهُورٍ عِنْدَ أَصْحَابِكَ»
پس معلوم می‌شود که مراد از «مجمعٌ علیه» امر قطعی نیست و «شاذ» نیز بیّن‌الغیّ نیست؛ زیرا اگر مجمعٌ علیه، بیّن الرشد و شاذ بیّن الغیّ بود معنا نداشت که از حیث مرجّح بودن در مرحله‌ی بعد قرار گیرد؛ به دلیل آن‌ژکه چیزی که قطعی‌الصحة است از ابتدا اخذ می‌شود و قطعی‌البطلان نیز ترک می‌شود. در واقع کسی که اعدل است به معنای قطعی‌الصحة بودن سخن او نیست بلکه به معنای آن است که در مقام مقایسه دارای رجحان است و در مرحله‌ی بعد امام علیه السلام فرموده‌اند که شاذ را ترک کنید و مجمعٌ علیه را اخذ کنید، پس معلوم می‌شود که شاذ، بیّن الغی نیست و بیّن الرشد هم نیست پس شبهه خواهد بود ...
براي دريافت متن کامل جلسه چهاردهم اينجا را کليک کنيد.