تقریرات درس خارج فقه
حضرت آیت الله سیّد محمّد رضا مدرّسی طباطبایی یزدی (دامت برکاته)
سال تحصیلی92-1391
جلسه‌ی دوازدهم: ‌سه‌شنبه 11/7/1391

حمل بر کراهت مقتضای جمع بین دو دسته روایات

[در بین روایات دالّ بر حرمت، فقط یک روایت از لحاظ سند تمام بود و بقیه به عنوان مؤید بود، در بین روایات دالّ بر جواز نیز دو روایت از لحاظ سند تمام بود که هر دو به یک مضمون بودند و روایت دیگری هم وجود داشت که به عنوان مؤید بود.]

مقتضای جمع بین این دو دسته روایات اقتضاء می‌کند روایات مانعه را حمل بر کراهت کنیم؛ زیرا دلالت این روایات بر حرمت بیش از ظهور نیست؛ چون در روایت عبدالرحمان بن سیابه [سلیمان] فرمود: «إِنَ‏ الْمَصَاحِفَ‏ لَنْ‏ تُشْتَرَى» که جمله‌ی خبری در مقام انشاء به کار رفته و در واقع نهی است، پس ظهور در حرمت دارد، بقیه‌ی روایات هم به صورت نهی بود که آن‌ها هم ظهور در حرمت دارد. بله، روایت سماعة بن مهران صراحت در حرمت دارد؛ چون تعبیرات شدیدی به کار برده و لفظ حرمت هم چند مرتبه در آن تکرار شده، ولی با این حال قابلیت حمل بر کراهت شدید را دارد ـ نظیر آن را مثلاً در مورد غسل جمعه داریم که در روایت در عِداد غسل‌های واجب شمرده شده و «واجبٌ» بر آن اطلاق شده، ولی با این حال حمل بر استحباب می‌کنیم و تعبیر به وجوب را می‌گوییم یا به خاطر تغلیب بوده یا به خاطر شدت استحباب ـ و مهم آن‌که از لحاظ سند نیز ناتمام است. پس روایات مانعه که حجّت است، بیش از ظهور در حرمت ندارد.

ولی روایات مجوّزه، نص ـ یا قریب به نص ـ در جواز بیع مصحف است. بنابراین طبق قاعده‌ی حمل ظاهر بر نص یا اظهر، نتیجه این می‌شود که روایات مانعه حمل بر کراهت می‌شود ...
 

براي دريافت متن کامل جلسه دوازدهم اينجا را کليک کنيد.