تقریرات درس خارج فقه
حضرت آیت الله سیّد محمّد رضا مدرّسی طباطبایی یزدی (دامت برکاته)
سال تحصیلی92-1391
جلسه‌ی ششم؛ یک‌‌شنبه 2/7/1391
دلالت آیه‌ی شریفه و روایات بر وجوب تحمل شهادت
بعد از تبیین این‌که آیه‌ی شریفه (وَ لا يَأْبَ الشُّهَداءُ إِذا ما دُعُوا) در مقام بیان مرحله‌ی تحمل شهادت است و روایات نیز آن را تأیید می‌کند، می‌گوییم ظهور این آیه‌ی شریفه و روایات در وجوب تحمل شهادت است؛ چون آیه‌ی شریفه نهی از إباء می‌کند و روایات امر به تحمل شهادت می‌کند که هر دو ظهور در لزوم دارد.
اشکال بر ظهور آیه‌ی شریفه و روایات در وجوب تحمل شهادت
ولی با این حال ممکن است گفته شود آیه‌ی شریفه ظهور در وجوب ندارد؛ چون در سیاقی قرار گرفته که امور مستحب را بیان می‌کند؛ مثلاً در (إِذا تَدايَنْتُمْ بِدَيْنٍ إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى فَاكْتُبُوهُ) اصل کتابت به قرینه‌ی قطعیه و سیره‌ی مستمره‌ی قطعیه واجب نیست و اگر کاتبی را دعوت کردند، واجب نیست قبول کند، هم‌چنین در (وَ اسْتَشْهِدُوا شَهيدَيْنِ مِنْ رِجالِكُمْ) می‌دانیم شاهد گرفتن در تداین واجب نیست، بنابراین چگونه بگوییم (وَ لا يَأْبَ الشُّهَداءُ إِذا ما دُعُوا) دالّ بر وجوب تحمل شهادت است؟! خصوصاً با توجه به این‌که اصل استشهاد بر تداین واجب نیست و این قرینه‌ی عرفی قویی است بر این‌که تحمل شهادت نیز مستحب است، نه واجب؛ چون ذهن عرفی نمی‌تواند بپذیرد اصل استشهاد و شاهد گرفتن برای طرفین تداین که اصل در قضیه هستند مستحب باشد، ولی بر شخص ثالث که دعوت به شهادت می‌شود، واجب باشد قبول کند!
روایات هم گرچه بعضی امر به تحمل شهادت کرده و ظهور در وجوب دارد، ولی در روایات متعددی نیز تعبیر به «لاینبغی» می‌کند که می‌تواند قرینه باشد بر این‌که تحمل شهادت واجب نیست.
علاوه آن‌که در صحیحه‌ای وارد شده که رسول الله صلی الله علیه و اله در جایی دعوت برای شهادت شدند، ولی حضرت قبول نفرمودند. روایت این‌چنین است ...
برای دریافت متن کامل جلسه ششم اینجا را کلیک کنید.