تقریرات دروس خارج فقه
حضرت آیت الله سیّد محمّد رضا مدرّسی طباطبایی یزدی ^{(دامت برکاته)}
سال تحصیلی 97-1396
جلسة شصت و چهارم؛ ‌شنبه 14/11/1396

16. حسنة کالصحیحة محمد بن قیس:

مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي نَجْرَانَ عَنْ عَاصِمِ بْنِ حُمَيْدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ قَيْسٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ علیه السّلام قَالَ: قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ علیه السّلام‏: آكِلُ‏ الرِّبَا وَ مُؤْكِلُهُ‏ وَ كَاتِبُهُ وَ شَاهِدَاهُ فِيهِ‏ سَوَاءٌ.

محمد بن قیس می‌گوید امام باقر علیه السّلام از امیرالمؤمنین علیه السّلام نقل کردند که حضرت فرمودند: رباخوار، ربادهنده، کاتب و شاهد بر ربا همه [در گناه] مساوی هستند.

مرحوم کلینی این روایت را از علی بن ابراهیم ثقه نقل می‌کند. پدر ایشان (ابراهیم بن هاشم) در حکم ثقه است. عبدالرحمن بن ابی نجران و عاصم بن حمید الحناط الحنفی هم ثقه‌اند. محمد بن قیس هم هرچند مشترک است، امّا ظاهراً در اینجا مراد محمد بن قیس البجلیِ ثقه است که ناقل قضایای امیرالمؤمنین علیه السّلام می‌باشد یا ابونصر الاسدی است که او هم ثقه است. بنابراین سند روایت تمام می‌باشد.

17. روایت زید بن علی:

مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ زَيْدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ علیه السّلام قَالَ: لَعَنَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه وآله الرِّبَا وَ آكِلَهُ وَ بَائِعَهُ وَ مُشْتَرِيَهُ وَ كَاتِبَهُ وَ شَاهِدَيْهِ.

وَ رَوَاهُ الصَّدُوقُ مُرْسَلاً.

زید بن علی از آباء خود از امیرالمؤمنین علیهم السّلام نقل کردند که حضرت فرمودند: رسول گرامی اسلام صلّی الله علیه وآله لعن کردند ربا، رباخوار، بایع ربا، مشتری ربا، کاتب و دو شاهد ربا را.

این روایت از لحاظ سند به خاطر الحسین بن علوان و محمد بن خالد که مجهول هستند، ناتمام می‌باشد.

18. روایت الحسین بن زید:

مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنْ شُعَيْبِ بْنِ وَاقِدٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ زَيْدٍ عَنِ الصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ علیهم السّلام فِي مَنَاهِي النَّبِيِّ صلّی الله علیه وآله:‏ أَنَّهُ نَهَى عَنْ أَكْلِ الرِّبَا وَ شَهَادَةِ الزُّورِ وَ كِتَابَةِ الرِّبَا وَ قَالَ: إِنَّ اللَّهَ لَعَنَ آكِلَ الرِّبَا وَ مُؤْكِلَهُ وَ كَاتِبَهُ وَ شَاهِدَيْهِ.

حسین بن زید از امام صادق علیه السّلام از آباء طاهرینشان علیهم السّلام نقل می‌کند که در مناهی النبی صلّی الله علیه وآله حضرت نهی فرمودند از خوردن ربا، شهادت زور و کتابت ربا و فرمودند: همانا خداوند متعال لعن کرده رباخوار، ربا دهنده، کاتب و دو شاهد بر ربا را.

19. موثقة ابن بکیر:

مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عِدَّةٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ بُكَيْرٍ قَالَ: بَلَغَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السّلام عَنْ رَجُلٍ أَنَّهُ كَانَ يَأْكُلُ الرِّبَا وَ يُسَمِّيهِ اللِّبَأ فَقَالَ: لَئِنْ أَمْكَنَنِي‏ اللَّهُ‏ مِنْهُ لَأَضْرِبَنَّ عُنُقَهُ.

  عبدلله بن بکیر می‌گوید به امام صادق علیه السّلام خبر رسید دربارهٔ مردی که ربا می‌خورد و آن را لِبأ (شیر آغوز) می‌نامد. حضرت فرمودند: اگر خدواند متعال به من قدرت می‌داد، گردن او را می‌زدم.

این روایت دالّ بر شدت حرمت رباست و اینکه حضرت می‌فرمایند: «اگر خداوند متعال به من قدرت می‌داد، گردن او را می‌زدم» یا به این جهت بوده که آن فرد منکر حرمت ربا بوده که ضروری دین است و یا لعلّ به این خاطر بوده که مصرّ بر ربا بوده و کسی که مصرّ بر ربا باشد و سه بار تعزیر شده باشد، دفعة چهارم مستحق قتل است، هرچند منکر حرمت ربا نباشد، چنانچه در برخی روایات چنین آمده است ...
 

براي دريافت متن کامل جلسه شصت و چهار  اينـجا را کليک کنيد.