جلسه ۱۶، رمضان ۱۴۴۵ قمری، صدا و سیمای مرکز یزد

بیانات

آیت‌الله سیّد محمّد‌رضا مدرّسی طباطبایی یزدی دام ظلّه

ماه مبارک رمضان ۱۴۴۵، جلسهٔ شانزدهم

در جلسات گذشته توضیح دادیم که خداوند متعال ماه مبارک رمضان و روزه‌داری و سایر اعمال این ماه را به‌عنوان یک برنامهٔ سالانه که بخشی از آن الزامی و بخشی ترجیحی است، برای ارتقا و کمال‌آفرینی بندگانش قرار داده است و اگر کسی از عواملی که خداوند متعال در این ماه قرار داده، بهره بگیرد، می‌تواند به اوج کمال مورد انتظار هر انسان عاقلی نایل شود.

در‌این‌زمینه عوامل متعدّدی را توضیح دادیم تا در جلسهٔ گذشته به مناسبت تولّد سبط اکبر، امام دوم، امام حسن مجتبی علیه السلام مطالبی را در‌رابطه‌با عامل ششم یعنی تکریم و تمسّک به اهل‌بیت علیهم السلام و نتیجهٔ آن ذکر کردیم که پیامبر (ص) فرمودند: اگر کسی در ماه رمضان زیاد بر من درود و صلوات بفرستد، خداوند متعال ترازوی اعمال او را در روزی که ترازوهای اعمال سبک است، سنگین خواهد کرد.

همچنین توضیح دادیم که مقصود از صلوات بر پیامبر (ص) چیست و اینکه صلوات بر پیامبر (ص) به‌تنهایی صحیح نیست، بلکه باید صلوات بر آل پیامبر علیهم السلام نیز به آن اضافه شود و این مطلب را سنّی و شیعه در کتاب‌های معتبر خود نقل کرده‌اند؛ چنان‌که نقل کرده‌اند که اگر آل پیامبر علیهم السلام آورده نشود، صلوات ناقص است.

تصریح دانشمندان بزرگ اهل‌تسنّن بر لزوم ضمیمهٔ اهل‌بیت علیهم السلام در صلوات بر پیامبر (ص)

این مطلبی است که دانشمندان بزرگ اهل‌تسنّن نیز به آن تصریح کرده‌اند؛ ازجمله امام شافعی در دوبیتی معروف خود می‌گوید:

یَا آلَ بَیـتِ رَسُـولِ اللّهِ حُبُّـکُمُ

فَرضٌ مِن اللّهِ فِی الْقُـرْآن أنزَلهُ

یَکفیکُمُ مِن عَظیمِ الفَخرِ أَنّکُمُ

مَن لَم یُصَلِّ عَلَیْکُم لَا صَلَاهَ لَهُ

ای اهل‌بیت رسول خدا (ص) حبّ و دوستی شما واجبی است که خداوند در قرآن نازل فرموده است.

در بزرگی فخر شما همین بس که هر‌‌کس در نماز بر شما درود نفرستد، اصلاً نمازش درست نیست.

بنابراین هر وقت کسی خواست بر پیامبر (ص) درود بفرستد، طبق دستور خود پیامبر (ص) و با توجّه به مدارک صددرصد معتبری که در‌این‌زمینه وجود دارد، حتماً باید آل پیامبر علیهم السلام را به آن ضمیمه کند.

فرستادن صلوات از‌جانب خدا

نکتهٔ دیگر درمورد صلوات، آنکه: برخی از بزرگواران هنگامی که منبر می‌روند و سخنرانی می‌کنند یا خطبهٔ نمازجمعه می‌خوانند، از تعابیری چون: «الصلاه و السلام علی رسول اللّه و آله» استفاده می‌کنند و به آن اکتفا می‌نمایند؛ یعنی تنها از‌جانب خودشان درود و سلام را بر پیامبر (ص) اهدا می‌کنند، در‌حالی‌که ما هم صلوات خداوند، هم صلوات ملائکه، هم صلوات انبیا و هم گاهی صلوات عباد ‌اللّه الصالحین را داریم؛ چنان‌که در برخی نصوص معتبر آمده است:

اللَّهُمَّ فَاجْعَلْ صَلَوَاتِکَ وَ صَلَوَاتِ مَلَائِکَتِکَ الْمُقَرَّبِینَ وَ عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ وَ أَنْبِیَائِکَ الْمُرْسَلِینَ وَ أَهْلِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِینَ وَ مَنْ‏ سَبَّحَ‏ لَکَ‏ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ نَبِیِّکَ…؛

خدایا! درودهایت و درودهای فرشتگان مقرّبت و پیامبران مرسلت و بندگان شایسته‌ات و اهل آسمان‌ها و زمین‌ها و هرکه برایت تسبیح گفته، ای پروردگار جهانیان، از گذشتگان و آیندگان، بر محمّد، بنده و رسول و پیامبرت قرار ده.

پس صلوات، گاهی از‌جانب خداوند است، گاهی از‌جانب ملائکهٔ مقرّبین، گاهی ازجانب انبیای مرسلین و گاهی هم از‌جانب عباد اللّه الصالحین. بدین‌جهت در خطبه‌ها و سخنرانی‌ها شایسته است ـ بلکه چه‌بسا مطابق احتیاط است، اگر در خطبه‌ها فتوا نباشد ـ که به صلوات خودمان یا صلوات عباد اللّه الصالحین اکتفا نکنیم و اگر فقط بگوییم: الصلاه و السلام علی رسول اللّه و آله یا أُصلّی و أسلّم علی رسول اللّه و آله، خوب است، امّا کافی نیست، بلکه علاوه بر آن بگوییم: صلوات اللّه یا صلّی اللّه یا اللّهم صلّ علی محمّد و آل محمّد؛ یعنی حتماً از خداوند درخواست کنیم که بر پیامبر (ص) و آل ایشان علیهم السلام صلوات بفرستد. این هم نکتهٔ مهمّی بود که خدمت دوستان بزرگوار بیان کردیم.

خیر و برکت بی‌شمار صلوات بر پیامبر (ص) و آل پیامبر علیهم السلام

صلوات بر پیامبر (ص) ارزش و عظمت بسیار دارد و آن‌قدر خیر و برکت در این صلوات وجود دارد که ما نمی‌توانیم آن را احصا کنیم. در روایت است که اگر می‌خواهید دعایتان مستجاب شود، حتماً هنگام دعا کردن بر پیامبر (ص) و آل ‌پیامبر علیهم السلام صلوات بفرستید، بلکه در بعضی روایات است که: ابتدا، وسط و انتهای دعا با صلوات بر پیامبر (ص) و آل ‌ایشان علیهم السلام باشد. شما صحیفهٔ سجّادیه و دعاهای دیگر را ملاحظه بفرمایید که چقدر در آن‌ها صلوات وجود دارد. در روایتی آمده که دعا محجوب است و بالا نمی‌رود تا اینکه صلوات بر محمّد (ص) و آل محمّد علیهم السلام فرستاده شود. بدین‌جهت حدّاقل اوّل و آخر دعا را با صلوات، شروع و ختم کنید و اگر این هم میسّر نشد، حدّاقل صلواتی در دعایتان بیاورید و بهتر آن است که آغاز دعا را صلوات قرار دهید و بگویید: اللّهم صلّ علی محمّد و آل محمّد.

وقتی به روایات مراجعه می‌کنیم، از بزرگ‌ترین و ارزشمندترین اذکار، صلوات بر محمّد (ص) و آل محمّد علیهم السلام است. از‌این‌رو در این سحرهای نورانی و در این شب‌ها و روزهای پر‌برکت ماه رمضان، در شب‌های قدر و اوقات دیگر، صلوات بر محمّد (ص) و آل محمّد علیهم السلام را فراموش نکنیم که:

إِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیماً؛

خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود مى‏فرستند. اى کسانى که ایمان آورده‏اید! بر او درود فرستید و سلامی شایسته گویید.

امیدواریم خداوند متعال همهٔ ما را از درود‌فرستندگان بر محمّد (ص) و آل محمّد علیهم السلام در همهٔ حالات قرار دهد و جان ما را با محبّت پیامبر (ص) و آل پیامبر علیهم السلام عجین کند.

و السلام علیکم و رحمه اللّه و برکاته